Ankara Tabip Odası Basın Açıklaması

06.03.2017

Ankara’da Asbest Tehlikesi ve Halk Sağlığı

Vatandaşların soruları ve yanıtları

Ankara Büyükşehir Belediyesi Havagazı Fabrikası alanındaki fabrikada yıkım işini ihale etmiştir. Bu alan hasar gördüğü için asbestsiz materyal kavramı geçersizdir. İlgili kurumlar önlemlerini almadan 25 Şubat 2017 tarihinde, yıkıma başlanmıştır. Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası YDK istemli dava açmış, Ankara 7. İdare Mahkemesi, asbestli Havagazı Fabrikası'nın yıkım kararının yürütmesini durdurmuştur. Bu karar sonrasında belediyenin yıkıma devam etmesi engellenmiş oldu.

Resmi 25.01.2013 tarihli 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK’’ bağlayıcı hükümler içermektedir.

Alınması gereken önlemler öncelikle bu yıkımda çalışan işçiler, bu alana yakın oturan mahalle sakinleri ve çevrede işyerleri bulunan vatandaşlarımız için alınmalıydı. Diğer risk alanları hafriyatın kamyonlarla taşımasının yapıldığı yollar ve döküldüğü bölgelerdir. Asbestli atıkların İzmit’te bulunan İZAYDAŞ bertaraf tesislerine götürüleceği öğrenilmiştir.

Hem alanda çalışan işçiler hem de çevre sakinleri için alınması gereken önlemler:

• Yıkım alanının çevresi güvenlik/uyarı levhaları ve güvenlik şeriti ile çevrilmelidir.
• Çevrede yaşayan sakinler ve çalışanlar böylece tehlikenin farkında olmalılar.
• İşçilerde kişisel ‘Uygun solunum sistemi koruyucusu ve diğer kişisel koruyucu donanım’’ kullanmalıdır.
• İnşaat alanının yanında ‘’Arındırma Kabini’’ bulundurulmalıdır. Tulum arındırma kabinlerinde atılır, duş alınır ve/ veya ıslak temizlendikten sonra, temiz kıyafetle yemekhaneye gidilir vb. dışarıya çıkılır.
• Alanda sulama yapılmalıdır.
• Alanda oksijen tüpleri de kullanılacağından ‘’Yangın Tüpleri’’ olmalı, yangın tüplerinin yerleri girişteki bir haritada görülmelidir. Uyarı levhaları olarak yerleri belirli olmalıdır.
• Alan karantina altına alınmalıdır. Sabit ve kalın brandalarla örtülmeli, ıslatılarak sızdırmazlığı artırılmalıdır.
• Asbestle çalışma alanında ilgili yönetmeliğin 8. Md. uyarınca mesleki eğitim veya kurs belgesi almış bir uzman olmalıdır. (Asbest söküm uzmanı)
• İşçilerin ‘’Asbest söküm çalışanı’’ belgeleri, sağlık kontrolleri (mutlaka solunum testi yapılmış, akciğer filmleri çekilmiş, doktor tarafından yüksekte çalışabilir ibaresi olan raporlar), tetanoz aşıları, SGK girişleri kontrolleri, yüksekte çalışma eğitimleri, iş güvenlik eğitimleri, günlük tekrar eğitim kayıtları, zimmet formları olmalıdır.
• Hareketli ekipman kullananlarda mutlaka sertifika gerekmektedir. (forklift, vinç vb.) Bunların hepsi dosyalarında olmalıdır.
• Risk analizi yapılmış olmalıdır. Konu mühim olduğundan ‘’asbest risk analizi’’ ayrıca yapılır, dosyalarında olmalıdır. Risk analizinde tüm kişisel ve çevresel tehlikeler belirlenmiş olmalıdır. 

1. Asbestli atıklar nasıl yok edilmelidir? 

• Asbestli atıklar tehlikeli atıktır ve paketlenip, etiketlenmelidir. Lisanslı araçlarla Ulusal Atık Taşıma Formu doldurularak (UATF), lisanlı 1.sınıf depolama tesisine (bertaraf tesisi) gönderilmelidir.
• Taşımda lisanslı araç ve dorse kamyon kullanılmalıdır.
• Şoför de belgeli olmalıdır.

İşçiler ‘Uygun solunum sistemi koruyucusu ve diğer kişisel koruyucu donanım’’ larla çalışmadığı, alanın brandalarla kapatılmadığı ve toz emici ekipmanların olmadığı beyanlarımız üzerine kısmi ve basına göstermelik önlemler alındı.

Bölgede yaşayan mahalle sakinleri ve okulların öğrencileri de durumdan habersizdir ve önlemleri yoktur. Bizim uyarılarımız üzerine okullar da ölçüm yaptırmışlar ve velileri rahatlatan açıklamalarda bulunmuşlardır. Taşıma yapan kamyonlar brandasızdır ve hafriyat döküm alanına kadar yolculuklarında asbesti çevreye yaymaktadırlar.

Sigara karşıtı kampanyaya özen gösteren hükümet yetkililerinin asbest ve asbeste bağlı sorunları da duyarlılıkla ele almalarını talep ediyoruz. Bu konuda “Kentsel Dönüşüm ve Asbest Tehlikesi’’ sempozyumu yarın 7 Mart 2017 tarihinde Hacettepe Üniversitesi’nde gerçekleştirilecektir ve konu uluslararası tanınmışlığı olan uzmanları tarafından Türk Toraks Derneği öncülüğünde bilimsel yönleriyle anlatılacaktır.

Bölgede acil olarak asbest liflerinin yoğunluğu akredite olan laboratuvarlar tarafından ölçümlenmelidir, hafriyat döküm alanı da dahil olmak üzere toprak ve su bulaşmaları incelenmelidir.

Bu alanda yüzünün akıyla Mersin ATAŞ rafinerisinde söküm ve bertaraf işlerinde danışmanlık ve denetim hizmetleri yürüten bir kamu kuruluşu vardır. TÜBİTAK MAM Endüstriyel Hizmetler Birimi bu alanda yetkin, donanımlı ve tecrübe sahibidir. Bu gayrısıhhi yıkım işleminin sorumlularının bilim dünyasından ve konunun uzmanlarından bilabedel yararlanmak olanağı varken, çatışmayı seçmek akılcı değildir. Tarihsel süreçte bilim her zaman haklı çıkmıştır. Ankara Tabip Odası olarak bir broşürün hazırlıklarında son aşamaya geldik. Kaynaklarımızla birlikte kamuoyunu aydınlatacak ve soruları yanıtlayacak bir broşürü www.ato.org.tr adresimizde kamuoyunun hizmetine sunacağız.

Saygılarımızla,

Ankara Tabip Odası