"Anayasa Mahkemesi’nin İptal Ettiği Düzenlemenin Benzeri ”30 Dakika Genelgesi” İle Yeniden Dayatılıyor"
Sağlık Bakanlığı 4.12.2018 tarihinde yayınladığı “Sağlık Personelinin İhtiyaç Halinde Çağrıya Uyması” konulu genelge ile kamu ve özel sağlık kuruluşlarında sağlık hizmetlerinin verimli ve aksamadan yerine getirilmesini temin amacıyla mesai saatleri dışında ihtiyaç duyulabilen sağlık personelinin 30 dakika içinde sağlık kuruluşuna ulaşmasını istemektedir. Bu konuda da mülki idare amirlerini gerekli önlemleri almakla görevlendirmektedir.

Türk Tabipleri Birliği’nin konu ile ilgili görüşleri aşağıdadır:

1-Sağlık hizmeti sunumunda yaşanan engelleri belirlemek ve bu konularda gerekli önlemleri almak Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğundadır. Sağlık Bakanlığı bu sorumluluğunu yerine getirirken gerçekleri toplumdan saklayan, olmayan ya da az rastlanan sorunları sağlık alanının temel sorunlarıymış gibi gösterme hakkına sahip değildir.

2- Sağlık Bakanlığı yayınladığı bu genelge ile sağlık alanındaki büyük ve gerçek sorunları gizleyen ve başta hekimler olmak üzere tüm sağlık çalışanlarını sağlık alanındaki sorunların sebebi olarak gösteren tavrına devam etmektedir.

3- Hekimler çalışma koşullarının her geçen gün artan zorluklarına rağmen büyük bir sorumluluk duygusu içerisinde mesleklerinin gereğini yerine getirmektedirler. Unutulmamalıdır ki bunca yanlış sağlık politikalarına rağmen halkın sağlığının temel güvencesi hekimler ve diğer sağlık çalışanlarıdır.

4-Anılan genelgenin 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 383 üncü maddesindeki "Sağlık personelinin mesai saatleri haricinde de hizmetine ihtiyaç duyulduğunda ilgili sağlık kuruluşuna ulaşabilmeleri için alınacak tedbirler ve ilgililerin uyacağı kurallar Bakanlıkça belirlenir." hükmüne dayandırıldığı anlaşılmaktadır.

Genelge mevcut haliyle dayanağı olan kararname hükmünü dahi tam olarak karşılamaktan uzaktır. Bu hüküm Bakanlığa sadece sağlık çalışanlarının uyacağı kuralları belirleme görevi değil, çalışanların sağlık kuruluşlarına ulaşabilmeleri için tedbir alma görevini de vermektedir. Genelgede sağlık çalışanlarının kuruluşlarına ulaşımlarının kolaylaştırılmasına dair bir önlem bulunmamaktadır.

5- Özellikle Ankara’daki Bilkent Şehir Hastanesi gibi yeni yapılan bazı hastanelerin kamuoyunda çok tartışılan ulaşım güçlüğü dikkate alındığında 30 dakikada sağlık kuruluşunda bulunma zorunluluğu büyük şehirlerde her zaman sağlanabilecek gerçekçi bir hedef değildir. Bu genelgenin kamu hastanelerini tek veya birkaç büyük merkezde toplayan şehir hastaneleri politikası ile uyumlu olmadığı açıktır.

6- Genelgedeki “ihtiyaç duyulabilen sağlık personeli” ifadesi muğlaktır ve hangi sağlık çalışanlarının kapsandığı açık değildir. Bakanlık daha sonra yaptığı bir basın açıklaması ile genelgenin icap nöbeti tutan hekimleri ilgilendirdiğini ilan etmiştir. Genelgenin içeriğinin sonradan yapılan bir basın açıklaması ile tarif edilmesi ciddiyetten uzak bir yaklaşımdır.

Genelgenin çerçevesi net çizilmemiş olan kapsamı nedeniyle kamu ve özel sağlık kuruluşlarındaki bütün çalışanlar yaşamlarını 30 dakikada sağlık kuruluşlarına ulaşabilecek biçimde sınırlandırmak zorunda kalabileceklerdir. Bu sağlık çalışanlarının sosyal hak ve özgürlüklerini kısıtlayan, seyahat serbestisini ortadan kaldıran ve belirli bir coğrafyaya sürekli hapsedilme duygusuna yol açabilecek bir uygulamadır.

7- Genelgede sağlık çalışanlarının “normal ulaşım şartlarında” 30 dakika içinde sağlık kuruluşunda bulunması öngörülmektedir. “Normal ulaşım şartları” tanımı net değildir. Yürüyerek, özel otomobil, toplu ulaşım vb ile ulaşım koşulları birbirinden doğal olarak farklıdır. Araç ile ulaşım hızı bile şehirden şehire, aynı şehrin farklı bölgelerinde, günün, haftanın, ayın ve yılın farklı dönemlerine göre değişkenlik gösterebilmektedir.

8- Kamu çalışanlarının bir kısmı rutin mesailerine bile kamunun kendisine sağladığı olanaklarla giderken bu genelge mesai saatleri dışında iş yerine ulaşım sorumluluğunu çalışanlara vermiştir. Kamu veya özel sağlık kuruluşlarına bu anlamda bir görev yüklenmemektedir.

9- Hekime yönelen şiddetin her geçen gün arttığı ve birçok hekimin bu nedenle yaşamını yitirdiği bir ortamda 30 dakikada iş yerine ulaşmanın yasal bir zorunluluk haline getirilmesi sağlık çalışanlarını hastalar ile daha sık karşı karşıya getirecek ve sağlıkta şiddetin hızını artıracaktır. Sağlık Bakanlığı şiddeti özendiren ve hekimleri hedef gösteren bir tavır sergilemekten kaçınmalıdır.

10- Sağlık Bakanlığı, benzer yasa tasarısı 2012 yılında Anayasa Mahkemesi tarafından “yerleşme ve seyahat hürriyeti”ni engellediği gerekçesiyle iptal edilmesine rağmen, hukuka aykırı bir uygulamayı hekimlere dayatmaya devam etmektedir.

11-Türk Tabipleri Birliği hekimleri hedef gösteren, sağlık alanındaki gerçekleri toplumdan saklayan politikalara karşı her türlü mücadeleyi sürdürmeye ve hukuk dışı bu uygulamaları yargıya götürmeye kararlıdır.

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
Makaleye Dön
8-12-2018, 00:00