TTB ANKARA TABİP ODASI
KADIN HEKİMLİK Ve KADIN SAĞLIĞI KOMİSYONU ÇALIŞMA YÖNERGESİ
Amaç
Madde 1- Bu Yönergenin amacı, Ankara Tabip Odası (ATO) Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonu’nun kuruluş, görev ve yetkileri ile çalışma koşullarını, ilkeleri ve yöntemlerini belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönerge, ATO Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonu’nun ; örgütlenme biçimi, üye yapısı, toplanma ve çalışma koşulları, çalışma ilkeleri, karar üretme süreçleri, görev ve yetkileri ile ATO Yönetim Kurulu , Oda’nın diğer komisyonları, TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu ile ilişkilerini düzenler.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönerge 29.06.1996 tarihli 44.Büyük Kongre’de kabul edilerek yürürlüğe giren “Türk Tabipleri Birliği Organları Çalışma Yönergesi “ 23.,31., 32., 33., maddeleri uyarınca ve 6023 Sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu’nun 4. ve 59. maddeleri dayanak alınarak hazırlanmıştır.
Komisyon Yapısı
Madde 4- ATO Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonu, ATO üyesi olan kadın hekimler ve kadın tıp öğrencilerinden oluşur. Çalışmalarını en az 3 en fazla 5 kişilik yürütme kurulu karar ve denetimde ATO Yönetim Kuruluna bilgi vererek yürütür.
Komisyonun amaçları
Madde 5- ATO Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonu, aşağıda dile getirilen amaçları gerçekleştirmek üzere çalışmalarını yürütür.
1. Kadın hekim olmanın toplumsal, sosyal , kültürel yönlerini analiz etmek,
2. Tıp eğitiminde ve hekimlik mesleğinde toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılığı ile mücadele etmek,
3. ATO ortamında kadınların katılımını arttıracak cinsiyet kotası, örgütsel iklimin erkek egemen anlayıştan arındırılması gibi mekanizmaları kurmak,
4. Kadın sağlığına ilişkin konulara ve sorunlara yönelik erkek egemen yaklaşımdan farklı bir bakış açısı geliştirmek,
5. Kadınlara eşit, ücretsiz, nitelikli, ulaşılabilir, anadilinde ve sürekli sağlık hizmeti için mücadele etmek,
6. Ülkemizde öncelikli bir kadın sağlığı sorunu olan kadına yönelik ayrımcılık ve her türlü şiddetle mücadele etmek, bu amaçla kadın örgütleriyle ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak,
7. Kadınların eşitlik, özgürlük mücadelesine katkı sağlamak için çalışmalar yapmak, bu amaçla kadın örgütleriyle ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak.
8. Egemen söylemden bağımsızlaşmış bir eşitlikçi dil oluşturmak ve bunu olabildiğince ortaklaştırmaya çalışmak,
9. Kadın ve LGBTİ+ ların çalışma ortamlarında karşılaştıkları her türlü ayrımcılık ve şiddete karşı çıkmak, hukuki, örgütsel dayanışma sunmak,
10. Çocuk istismarı, ihmali ve çocuğa yönelik her türlü şiddete karşı çıkmak ve bunun için diğer örgütler ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
11. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılığına karşı ulusal ve uluslar arası sözleşmelerin etkin uygulanması için çalışmak,
Çalışma İlkeleri
Madde 6- ATO Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonu, çalışmalarını aşağıdaki ilkeler çerçevesinde yürütür.
1. Komisyon toplantılarını kadın hekimlerin ve kadın tıp öğrencilerinin katılımına açık kılmak,
2. Komisyon toplantılarında kadınların kendi sözlerini söyleyebilecekleri, eşitlikçi bakış içeren yöntemlerle stratejiler üretebilecekleri, patriyarka tahakkümünden bağımsız görüşlerini rahatça ve çekincesiz olarak dillendirebilecekleri bir ortamı sağlamak,
3. Tıbbın egemen ataerkil bakışını sorgulamak; tıbbi uygulamalar ve hekimlik alanında kadını görünür kılmak, kadına özgü sağlık sorunlarını açığa çıkarmak ve çözüm önerileri geliştirmek,
4. Kadının sağlık politikalarından dışlanmasına ve sağlıkta kadın emeği sömürüsüne karşı mücadele etmek,
5. Kadın bedeninin, cinselliğinin ve emeğinin denetlenmesi bağlamında öncelikle bir kadın sağlığı sorunu olan ama aynı zamanda bir halk sağlığı sorunu olan “kadına yönelik şiddet” konusunu gündemde tutmak. Kadın sağlıkçılara daha çok uygulanan mobbing konusunda, kadın sağlığı politikalarının oluşturulmasında ve geliştirilmesinde etkin bir mücadele yürütmek.
Çalışma Yöntemi
Madde 7- Komisyon, ATO altında belirlenen kadın hekimlik ve kadın sağlığı alanındaki sorunlara yönelik olarak çalışır. Bu amaçla; kadın hekimlerin toplumsal cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan sorunlarını tartışmak, konuyla ilgili ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerle uyumlu olarak hazırlanan ve TTB 68. Büyük Kongre Kararları arasında yer alan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tutum Belgesi” ve TTB 73. Büyük Kongresi’ nde oy birliği ile kabul edilen “ Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Yönergesi” çerçevesinde çözüm önerileri geliştirmek, sağlık alanında kadınların özlük haklarının ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için çalışmak, kadın sağlığının bütüncül bir yaklaşımla ele alınması için çaba harcamak, ülkenin kadın sağlığı ile ilgili politikalarında gündem oluşturmak ve yeni politikalar üretmek üzere çalışmalarını yürütür.
Madde 8- Komisyon, ATO Yönetim Kurulu ve TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu Yürütme Kurulu ile işbirliği içinde çalışır. Komisyonun kurulmasına Oda Yönetim Kurulu karar verir. İlk komisyon, gönüllü katılım ya da ATO Yönetim Kurulu’nca görevlendirme yoluyla oluşturulur, daha sonra gönüllü katılımlarla komisyon genişletilir. Komisyon, TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kol’unun merkezden yürütülen çalışmalarının desteklenmesinin yanı sıra, yerel sorun ve gereksinimlere yönelik çalışmalar yapar.
Madde 9- Komisyon çalışma ve toplantıları bütün kadın hekimlere ve kadın tıp öğrencilerine açıktır. Komisyon gönüllülük esası ile en az ayda bir toplanır. İç işleyişinde özerk ancak ATO Yönetim Kurulu’na karşı sorumludur.
Madde 10- Komisyon üye sayısının 10 (on) ‘un üstünde olması halinde, seçim yoluyla belirlenen en az üç en fazla beş üyeden oluşan Komisyon Yürütme Kurulu oluşturulur. 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Yasası uyarınca 2 yılda bir yapılan olağan Oda seçimlerine koşut olarak, ATO Yönetim Kurulu, Yürütme Kurulu’nun yenilenmesini isteyebilir. Halen görevde olan Komisyon yürütmesi gelecek Oda seçimlerine dek görevde kalır. Oda Yönetim Kurulu yenilenme istemese de Yürütme Kurulu iki yılda bir yeniden seçilir. Yürütme Kurulu üyeleri en fazla iki dönem üst üste görev alabilir.
Komisyon Yürütme Kurulu ; ATO Yönetim Kurulu, TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu Yürütme Kurulu ve ATO’nun öteki komisyonlarıyla ilişkilerin yürütülmesi, il düzeyinde çalışan kadın örgütleriyle ilişkilerin kurulması ve sürdürülmesi, Kadın Sağlığı ve Kadın Hekimlik Komisyonu toplantılarının planlanması, yürütülmesi, komisyon toplantısında alınan kararların yerine getirilmesi, izlemi ve raporlanması ile görevlidir.
Toplantı tarihi, yeri ve gündemi toplantıdan en geç bir hafta önce Komisyon Yürütme Kurulu üyeleri tarafından komisyon üyelerine bildirilir ve ek gündem önerileri varsa toplantı öncesinde gündeme eklenmesi sağlanır.
Toplantı sırasında Komisyon Yürütme Kurulu üyeleri belirlenen gündeme uygun olarak toplantıyı açar ve bir önceki toplantıdan bu yana oluşan gelişmeleri katılımcılara sunar. Daha sonra belirlenmiş olan gündem maddelerinin görüşülmesine geçilir. Kararlar, toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır.
Her toplantı sonunda bir sonraki toplantı tarihi belirlenir. Bu sırada raportör gelişmeleri not eder ve alınan kararları toplantı sonrası bir hafta içinde yazılı hale getirerek komisyona sunar.
Madde 11- Komisyon üye sayısının 10 (on) ‘un altında olduğu durumda, komisyon üyeleri tarafından seçilen iki üye ile komisyon faaliyetleri koordine edilir. Koordinasyonun görevi madde 10 ‘da dile getirilen Komisyon Yürütme Kurulu görevi ile uyumludur.
Madde 12 – Komisyon ve Yürütme Kurulu çalışmaları için gerekli koşul ve olanaklar; ATO Yönetim Kurulu tarafından sağlanır, sekreterlik hizmetleri verilir. ATO Yönetim Kurulu ve Komisyon (varsa Komisyon Yürütme Kurulu) arasındaki ilişkilerden Yönetim Kurulu tarafından görevlendirilen bir kadın Yönetim Kurulu üyesi sorumludur. Görevli kadın Yönetim Kurulu üyesi, Komisyon toplantılarına katılır.
ATO Yönetim Kurulu gerekli gördüğü durumlarda; ATO Yönetim Kurulu gündeminin ilgili maddelerine ilişkin olarak bilgi ve görüşlerini almak üzere Komisyon üyelerinden konu ile ilgili kişi ya da kişileri ATO Yönetim Kurulu toplantısına davet edebilir.
Madde 13 – Komisyon çalışma programı, çalışma raporları, yıllık etkinlik planları, duyurular ATO Yönetim Kurulu’na sunulur; söz konusu belgelerin Yönetim Kurulu onayı doğrultusunda ATO web sitesinde yer alması ve Oda çalışanlarınca gecikmeksizin sisteme yüklenmesi sağlanır. Gündeme ilişkin sosyal medya paylaşımlarının hızlıca yapılabilmesi için Komisyondan sorumlu kadın Yönetim Kurulu üyesi bilgilendirilir.
Madde 14- Komisyon verimli, etkin ve hızlı çalışmalar yapabilmek için gerektiğinde üyeleri arasından sürekli ya da geçici alt çalışma grupları oluşturabilir. Bu kapsamda Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimi ve LGBTİQ Çalışma Grubu oluşturulmuştur.
Madde 15- Bu Yönerge, ATO Yönetim Kurulu ve Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonu Yürütmesi tarafından yürütülür.
Yürürlük
Madde 16- Bu Yönerge, ATO Yönetim Kurulu tarafından onaylandıktan ve ATO web sitesinde yayımlandıktan sonra yürürlüğe girer.
10 Haziran 2017 tarihinde Ankara’da yapılan Türk Tabipleri Birliği 68. Büyük Kongresi sonrasında oy birliği ile kabul edilen “TOPLUMSAL CİNSİYET TUTUM BELGESİ” ve 03 Temmuz 2021 tarihinde Ankara’da yapılan Türk Tabipleri Birliği 73. Büyük Kongresi’ nde oybirliği ile kabul edilen “CİNSEL ŞİDDETİ ÖNLEME VE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİ DESTEKLEME YÖNERGESİ” ekte olup Ankara Tabip Odası da bu belgelere uygun faaliyetleri benimsemiş ve uygulamaya koymuştur. ( 68. TTB Büyük Kongre Kararları – Karar 3 ve 73. TTB Büyük Kongre Kararları- Karar 1)
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ TUTUM BELGESİ
Türk Tabipleri Birliği ve bağlı Tabip Odaları çerçevesinde toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir anlayışı ortaya koymak amacını güden bu belge, Türkiye’nin 1985’de imzalayarak taraf olduğu Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW), 2003 yılında onaylanmasını uygun bulduğu İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi (Oviedo Sözleşmesi), 2011 yılında imzaladığı Kadına Karşı Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) kararlarını ve TTB Hekimlik Meslek Etiği Kurallarını temel alarak TTB’nin bütün organlarının toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı olarak hareket edeceğini taahhüt eder.
Bu bağlamda TTB, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin toplumsal yaşamın her alanında temel bir sorun olduğu saptamasından hareketle, toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir anlayışı hayata geçirmek ve bünyesinde eşitlikçi bir “iklimi” yaratmak için aşağıdaki faaliyetleri yapmayı taahhüt eder:
1. Toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin farkındalık yaratmak amacıyla kendi üyeleri arasında çalışmalar yapmak,
2. Hekimlerin klinik uygulamalarında, bilimsel araştırma, toplantı ve yayın süreçlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğine aykırı söz ve ifadeler kullanmaması, tutum ve davranışlar göstermemesi yönünde gerekli önlemleri almak,
3. Bu kapsamda hem oda yöneticilerinin, idari personelin ve çalışanlarının, hem de toplumun konferans, seminer, toplantı vb. etkinliklerle konuya ilişkin bilgilendirilmesine yönelik eğitici çalışmaların yapılmasını sağlamak,
4. Tabip odalarında kadına yönelik şiddet, cinsel taciz ve cinsel saldırıyla ilgili bilgilendirme, rehberlik ve sorun çözme konusunda kolay ulaşılabilir başvuru noktaları oluşturmak da içinde olmak üzere çeşitli gereklilikleri yerine getirmek,
5. Disiplin Yönetmeliklerinde kadına yönelik şiddet, cinsel taciz ve cinsel saldırı ve toplumsal cinsiyete dayalı yıldırmayı (mobbing) suç olarak açıkça tanımlamak ve yönetmeliklerde gerekli değişiklikleri yapmak,
6. Hekimlerin toplumsal cinsiyet eşitliğini ihlal eden söz, tutum ve davranışları gösterdiklerine ve yıldırma (mobbing) uyguladıklarına ilişkin iddiaların tabip odaları onur kurullarınca incelenmesini sağlamak,
7. Tabip odalarında 2 yıllık seçim dönemleri esas alınarak “Toplumsal cinsiyet eşitliği eylem planı” geliştirmek ve toplumsal cinsiyet eşitliğini izlemeye ilişkin çalışmalarda bulunmak,
8. TTB bünyesinde ve odalarda görev alan kadın hekimlerin oranının artırılması için çalışmalar yürütmek ve desteklemek; bu bağlamda kadın hekimlerin oda çalışmalarına katılımının önündeki engelleri ortadan kaldırmaya ve etkin katılımlarını özendirmeye yönelik mekanizmaları oluşturmak ve işletmek,
9. Kadın hekimlerin çalışma koşullarını (kreş vb. olanaklar açısından) ortaya çıkarmak /görünür kılmak ve değerlendirmek için çalışmalar yapmak; özel ve toplumsal yaşamının dengesini kurabilmeleri için destekleyici olanaklar sunmak,
10.Bu amaçları yerine getirmek üzere işbirliği ve eşgüdüm içinde çalışacak olan Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Komisyonlarının kurulmasını sağlamak, var olanların çalışma biçimi ve işlevselliklerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapmak.”
Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Yönergesi
Toplumsal cinsiyetin, biyolojik olarak belirlenenin aksine, toplumsal olarak belirlenmiş güç ilişkisine dayanan cinsiyet rolleri olduğu, kadın ve erkek arasında kurulmuş eşitsiz ve hiyerarşik ilişkinin kendisin yapay, değişebilir, dönüştürülebilir bir ilişki olduğu, cinsel şiddetin, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı bilinciyle, şiddeti önlemenin yanı sıra, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele etmeyi hedefleyerek,
Dünya Sağlık Örgütünün tanımladığı gibi cinsel şiddeti; bir kişinin karşısındaki kişiyle arasındaki ilişki biçimi ne olursa olsun, o kişiden cinsel bir fayda ya da güç elde etme girişimi; sözle, bakışla ya da herhangi bir cinsel eylemle kişiye yaklaşma, kişinin cinselliği üzerinde baskı kurma gibi davranışları sosyal, psikolojik ya da fiziksel güç yoluyla karşı tarafa uygulaması olarak kabul ederek,
Cinsel şiddetin yaşanmadığı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı bir meslek örgütünün yaratılmasına katkıda bulunmak için, cinsel taciz, cinsel saldırı ve kadına yönelik her türlü şiddete karşı duyarlılık ve farkındalık yaratmak, bunlara ilişkin tutum, davranış ve eylemleri engellemek, cinsel şiddete uğrayanların kendilerini güvenle ve daha açık ifade etmelerini ve güçlenmelerini sağlamayı hedefleyerek, olayın nasıl yaşandığını değil, gerçekleşmiş olmasını dikkate alan bir yaklaşımı önceleyerek,
Kişiler arasındaki ilişkileri sıkı bir disipline sokmayı, rızaya dayalı ilişkileri önlemeyi, belirli bir cinsel ahlakı dayatmayı ve özgür tartışma ortamını engellemeden,
Sessiz kalmanın rıza göstermek olmadığının, rızanın sürekliliğinin esas olduğunun, her zaman geri alınabileceğinin, unvan ve/veya mevki kullanılarak fiziksel ve/veya psikolojik güç kullanımı, tehdit, korku, baskı altına alma, gözdağı verme, hile ve kandırma ile alınan sesli ya da sessiz onayın rıza olarak kabul edilemeyeceğinin farkında olarak, bu yönergeyi kabul etmiştir.
1. AMAÇ
Hekimlerin, meslektaşlarına veya üçüncü kişilere yönelik cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği veya bir başka temelde ayrımcılık göstermesini ; cinsel şiddeti ve kadına yönelik her türlü şiddeti önlemek ve bunların kaynağı olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele etmek için; Türk Tabipleri Birliği Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimleri Eşgüdüm Kurulu ile Tabip Odaları Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimlerinin yapısını, görevlerini ve çalışma esaslarını düzenlemektir.
2.KAPSAM
Bu Yönerge, taraflardan en az birinin hekim olması halinde, birbirlerine karşı veya (üçüncü kişilere, kadınlara, LGBTİ+ ve çocuklara) cinsel şiddet, istismar ve kadına yönelik her türlü şiddeti yer ve zaman sınırlaması olmaksızın kapsar.
3.DAYANAK
Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW), Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi, Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi), Çocukların Cinsel Sömürü ve Cinsel İstismara Karşı. Korunmasına. İlişkin Avrupa. Konseyi Sözleşmesi (Lanzarote. Sözleşmesi), 6284 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu, TTB Hekimlik Meslek Etiği Kuralları, 10 Haziran 2017 tarihli 68. TTB Büyük Kongresinde kabul edilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tutum Belgesi esas alınarak hazırlanmıştır.
4.TANIMLAR
Bu Yönergede geçen;
Cinsiyet: Cinsiyetler arasındaki genetik ve biyolojik farklılıkları,
Toplumsal cinsiyet: Kadınlık ve erkekliğin (ve ikili cinsiyet sisteminin) toplumsal olarak kurulduğunu, kadın ve erkeklere atfedilen rol ve sorumlulukların içinde yaşanılan tarihsel, toplumsal ve coğrafi koşulların bir ürünü olduğunu,
Cinsel kimlik: Bireylerin kendi iç dünyasında kendisini nasıl tanımladığını, kişisel ve özel kimliği,
Cinsel yönelim: Kişinin düşünce, duygu ve davranışsal olarak cinsel çekim duyduğu cinsiyete göre tanımlanan özelliğini,
Cinsel Şiddet:
e.1) Cinsel saldırı: Bir kimsenin vücut dokunulmazlığının, kişinin rızasına dayalı olmayan cinsel nitelikli davranışlarla süreklilik arz etmek zorunda olmaksızın ihlal edilmesini,
e.2) Cinsel taciz: Fiziksel temas olmaksızın gerçekleştirilen, kişinin rızasına dayalı olmayan ve süreklilik arz etmesi gerekmeyen cinsel nitelikli söz, tavır veya diğer davranış biçimlerini,
e.3) Flört şiddeti: İlişki içerisinde fiziksel, cinsel, psikolojik, sosyal ya da herhangi bir iletişim aracı kullanılarak şiddet içeren davranışlarda bulunulmasını,
e.4) Ayrımcılık: Cinsiyeti, cinsel yönelimi ya da cinsiyet kimliği nedeniyle bir kişi ya da gruba, aynı ya da benzer konumda olan diğer kişilere göre keyfi olarak eşit davranmamayı,
e.5) Israrlı takip: Fiili, sözlü, yazılı olarak ya da herhangi bir iletişim aracı, kullanılarak kişinin güvenliğinden endişe etmesine neden olacak şekilde kişide fiziki veya psikolojik açıdan korku ve çaresizlik duygusu yaratan/ yaratabilecek olan ve kişiyi baskı altında tutan her türlü cinsel tutum ve davranışı,
Çocuk istismarı; 18 yaşın altındaki çocuklarla bir yetişkin arasında her türlü cinsel edimi,
Kurul: Türk Tabipleri Birliği Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimleri Eşgüdüm Kurulunu,
Birim: Tabip Odası Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimini
Yönetim Kurulu: Birimin bünyesinde oluşturulduğu Tabip Odası Yönetim Kurulu’nu
Merkez Konseyi: Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyini
Başvurucu: Cinsel şiddete maruz kaldığı veya tanık olduğu iddiasıyla Eşgüdüm Kurulu’na, Birime, Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi’ne ya da Oda Yönetim Kuruluna başvuran kişiyi ifade eder.
5. TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ EŞGÜDÜM KURULUNUN OLUŞUMU ve GÖREVLERİ
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi tarafından, Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimleri Eşgüdüm Kurulu kurulur. Kurulun bir üyesi Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi’nin kadın üyeleri arasından, en az iki üyesi Türk Tabipleri Birliği Kadın Kolu tarafından önerilen üyeler arasından, geriye kalan üyeler ise birimlerin belirleyip bildireceği kişiler arasından olmak üzere 9 kişiden oluşur.
Kurulun görev süresi 2 yıldır. 2 yılın sonunda Kurulun bilgi ve deneyiminin sürekliliğini sağlamak için en az üç üyenin görevine devam etmesi amaçlanır ve bu doğrultuda çaba sarf edilir.
Kurul aşağıdaki faaliyetlerde bulunur:
1.a) Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı bir meslek örgütünün oluşturulması, bu çerçevede cinsel şiddet ve kadına yönelik her türlü şiddete karşı farkındalık ve duyarlılık yaratmak için eğitim, tanıtım ve benzeri çalışmalar düzenler.
1.b) Yurt içindeki ve yurt dışındaki kadın örgütleri başta olmak üzere, kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile cinsel şiddet ve kadına yönelik şiddet konularında çalışmak üzere iş birliği yapar, platformlar oluşturur veya var olan platformlara ve çalışmalara katılır.
1.c) Bütün tabip odalarında cinsel şiddet ve kadına yönelik her türlü şiddet şikayetleri için etkili, güvenilir, gizlilik ilkesine uygun, başvuranın beyanının esas alındığı bir başvuru mekanizması oluşturulması için çalışır.
1.d) Birimlerin çalışmalarının geliştirilmesi, deneyim ve bilgi aktarımının sağlanması için düzenli toplantılar yapar.
1.e) Birimi bulunmayan oda bölgelerinde odalara ya da Merkez Konseyine yapılan başvurularda Birim olarak görev yapabilir.
1.f) . Bu yönerge kapsamındaki olaylardan haberdar olması halinde kendiliğinden harekete geçerek, ilgili bölgede Birim var ise Birim tarafından yok ise bizzat inceleme yürütmek üzere ilgililer ile iletişim kurar. Kurul, birim gibi görev yaptığı durumlarda birimlerin inceleme yöntemini uygular. Bu halde Birimlerin çalışmalarında Oda Yönetim Kurulu’na verilen görevler TTB Merkez Konseyine verilmiş sayılır.
6. BİRİMLERİN KURULUŞU
Tabip Odası Yönetim Kurulları tarafından, Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimi kurulur. Birimde travma alanında deneyimli bir kadın psikiyatristin yanı sıra, tekrarlayan travmaya yol açmayacak görüşme teknikleri konusunda deneyim sahibi olan bir kadın hekim, kadın hekimlik komisyonundan en az bir ve Yönetim Kurulundan en az bir kadın üyenin yer alması teşvik edilir, gözetilir.
Birim, Odaların üye sayısı ve görev alacak gönüllü hekim sayısı dikkate alınarak en az üç, en fazla yedi üyeden oluşur. Birimin görev süresi 2 yıldır. 2 yılın sonunda birimin bilgi ve deneyiminin sürekliliğini sağlamak için üç üyeli birimlerde en az bir, 5 üyeli birimlerde en az 2 ve 7 üyeli birimlerde en az 3 üyenin birimdeki görevine devam etmesi amaçlanır ve bu doğrultuda çaba sarf edilir.
7.BİRİMİN İŞLEYİŞ YÖNTEMİ
1.a) Cinsel şiddete maruz kaldığını veya tanık olduğunu düşünen kişiler, Türk Tabipleri Birliğine, Kurula, Birime ya da Yönetim Kuruluna başvurabilir. Birim, görev alanına giren olaylardan haberdar olması halinde ve Türk Tabipleri Birliği ile Oda Yönetim Kurulunun bildirdiği hallerde başvuru olmaksızın, harekete geçer.
1.b) Tabip Odası kurul, komisyon ya da bürolarına başvuru yapılması halinde, başvurucu Birim hakkında bilgilendirilir ve birime yönlendirilir.
1. c) Birim tarafından her başvuru için ayrı kayıt açılır, bir kayıt numarası verilir ve takip eden işlemler bu kayıt numarası kullanılarak gerçekleştirilir. Kayıt formu başvurucunun adını ve soyadını, başvuru tarihini, konusunu ve başvurucunun taleplerini içerir. Kayıt formuna eklenecek diğer bilgiler başvurucunun onayına tabidir.
1. d) Başvuruya konu olayın taraflarından herhangi biri ile birim üyelerinden herhangi birinin akademik, idari veya özel bir ilişkide olması durumunda, söz konusu birim üyesi başvuru sürecine dahil edilmez. Söz konusu ilişkinin sonradan öğrenilmesi veya fark edilmesi durumunda da birim üyesi başvuru ile ilgili süreçten ayrılır.
1. e) Birime doğrudan veya yönlendirme yoluyla ulaşan başvurularda, Birim tarafından belirlenen en az iki üye, var ise Oda hukuk bürosundan bir avukat başvurucu ile yüz yüze görüşür. Başvurucuyu dinler, ihtiyaç ve taleplerini öğrenir, haklarıyla ilgili bilgilendirme yapar. Başvurucuyu hukuki ve diğer çözüm seçenekleri, bu seçeneklerde izlenen süreçler, bu seçeneklerin her birinin yaratabileceği riskler ve alınması gereken önlemler konusunda bilgilendirir.
1.f) Başvurucunun, şikayet konusuyla ilgili yaşadıklarını, her aşamada yeniden anlatmak zorunda kalarak ikincil mağduriyet yaşamaması için (başvurucunun onayını olarak ses kaydının alınması, online görüşme kaydının alınması, bir avukatın ilk görüşmeye katılması gibi) gerekli düzenlemeleri yapar, önlemleri alır. Görüşme sırasında mağduriyeti artıracak sorgulayıcı ve suçlayıcı söz, davranış, tavır ve imalardan kaçınılır.
1. g) İlk görüşme sonrasında birim üyeleri ve varsa görüşmeye katılan avukat tarafından, daha sonraki aşamalarda başvurucunun beyan ve açıklamalarına yeniden başvurmayı gerekli kılmayacak şekilde ve özenle yazılı bir görüşme kaydı oluşturulur.
1. h) Başvurucunun talep ve ihtiyaçları ile birlikte dayanak, belgeler, görüşme notları ve tutanakları kapsayan bir değerlendirme raporu hazırlanır. Değerlendirmeye ilişkin bilgi ve belgeler Birimin değerlendirme raporu ekinde Yönetim Kuruluna iletilir.
1.i) Birim, başvurucunun talep ve ihtiyaçları doğrultusunda sağlanabilecek desteği tespit eder, raporunda bu konudaki önerilerine yer verir. Bu kapsamda başvurucuyu güçlendirmeye, mesleki alanı iyileştirmeye yönelik önerilerde bulunulabilir. Yönetim kurulu raporu değerlendirir ve gerekli gördüğü işlemleri yürütür. Ancak arabuluculuk yapılmaz, tarafları görüştürmek vb tutumlar bir yöntem olarak reddedilir.
1.ı) Raporda, başvurucunun şikayet ettiği kişi hakkında soruşturma açılması konusunda talebinin olup olmadığı bilgisine yer verilir. Başvurucunun, başvurusunun disiplin süreçlerine aktarılması konusunda onayı olmaması halinde; işlem başlatılması için başvurucuya ihtiyaç duyduğu zaman tanınır, güçlenmesi desteklenir. Başvurucunun şikâyet edilen hakkında soruşturma açılması talebi var ise Yönetim Kurulu, Türk Tabipleri Birliği Disiplin Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda gerekli gördüğü işlemleri yürütür.
1. j) Birimi yapılan başvurularda yakınılan kişiler ve olayın özelliklerine ilişkin yıllık rapor hazırlanır. Raporlar, kişilerin kimlikleri gizli tutularak düzenlenir.
1. k) Başvuruların kabulü ve başvurucuya destek sağlanması için başvurucunun beyanı esas alınır. Başvurucudan cinsel şiddet eylemlerinin varlığını kanıtlaması beklenmez.
1. l) Başvurularla ilgili tüm belgeler bir sonraki Birim üyeleri, yetkili kurullar ve bürolar dışındaki merci ve kişilere kapalıdır.
1. m) Tabip Odaları, başvurucunun ihtiyaç duyduğu hukuki ve sosyal destek konusunda Barolar ve bu alanda çalışan ilgili kuruluşlarla temas kurar, iş birliği yapar.
1. n) Tabip Odasının kendi bölgesinde birim oluşturma koşullarının olmaması, yeterli tıbbi ve hukuki desteğin sağlanamayacağı hallerde Merkez Konsey’e bildirimde bulunabilir, Merkez Konsey talebi Eşgüdüm Kuruluna aktarır. Eşgüdüm Kurulu durumun özelliğine gere bizzat birim olarak görev yapabilir ya da bu görevi yerine getirebilecek bir Tabip Odası Birimini görevlendirebilir.
8. ODA YÖNETİM KURULU’NUN GÖREVLERİ
1. a) Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimi kuruluşunun yaygın biçimde duyurulması, başvuru mekanizmalarının en hızlı ve kolay biçimde oluşturulması için Oda Yönetim Kurulları çaba gösterir. Oda, Birime başvuru olduğu andan itibaren cinsel şiddet uyguladığı bildirilen hekim/hekimlerden Tabip Odası’nın görev aldığı kurul, komisyon, çalışma grubu gibi görevlerini bırakmasını, Birim tarafından yürütülen inceleme sonuçlanıncaya kadar hiçbir görev üstlenmemesini ister.
1. b) Yönetim Kurulu, cinsel şiddet iddialarının üstünü kapatan, soruşturma açılmasını engelleyen ya da soruşturma süreçlerine müdahale eden ilgililer hakkında, Türk Tabipleri Birliği Disiplin Yönetmeliği hükümleri gereğince soruşturma açar.
1. c) Başvurucunun onamı halinde konunun özenle soruşturulması konusunda gerekli tüm çabayı gösterir. Cinsel şiddet iddialarının soruşturma süreçlerini etkilemeye çalışan ve/veya engellemeye çalışan kişiler hakkında birim gerekli işlemleri yapar.
1. d) Yönetim Kurulu, cinsel şiddet iddiaları ile ilgili tüm süreçlerde, Tabip Odası çalışanları, kurul, komisyon, çalışma grubu ve bürolarında, tarafları ve tanıkları korumak amacıyla gizlilik ilkesine uygun davranmaları için gerekli önlemleri alır.
1. e) Şikayet edilen hekimin, cinsel şiddet uyguladığının tespit edilmesi halinde, 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu ve Türk Tabipleri Birliği Disiplin Yönetmeliği’nin düzenlemelerinde belirtilen yaptırımların yanı sıra ilgili hekime 2 yıl süre ile Tabip Odası faaliyetlerinde yer almaması önerisinde bulunur.
9. TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ TUTUM BELGESİ
68. TTB Büyük Kongresinde kabul edilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tutum
Belgesi, bu Yönergenin ayrılmaz parçasıdır ve Yönergenin uygulanmasında dikkate alınması zorunludur.
10. YÜRÜRLÜK
Bu Yönerge, Türk Tabipleri Birliği’nin Büyük Kongresinde kabulü ile yürürlüğe girer.