Sağlık sistemimizdeki en önemli sorunların başında sağlıkta şiddet geliyor.

Türkiye’nin dört bir yanında şifa dağıtması gereken sağlık kurumlarında neredeyse her hafta can pazarı yaşanıyor. Polikliniklerde, acil servislerde ve aile sağlığı merkezlerinde silahlı saldırılar, bıçaklamalar, meydan dayakları, küfürler ve tehditler hizmet sunumunun bir parçasına dönüştü(!) Sağlık çalışanları can güvenliğinden endişe ederek çalışıyor.

Çalışma ortamlarında artan şiddeti sona erdirmekle görevli siyasetçiler ve yetkililer ne yapıyor? Sağlık emekçilerini hedef haline getiriyor!

Yıllardır hekimlerin ve sağlık çalışanlarının emeğini itibarsızlaştıran anlayış şiddete davetiye çıkarıyor.

AKP Kırklareli Milletvekili Gökhan Sarıçam geçtiğimiz günlerde katıldığı bir açılışta “Memnuniyetsizlik varsa ben şunu da yaparım: Vatandaşa, ‘Gidin, sağlık personelinin gırtlağına yapışın. Ben devlet olarak üzerime düşeni yaptım, hizmeti vermeyen onlar’ diye de kışkırtırım” sözleriyle bu utanç listesine bir yenisini ekledi: “Gırtlağına yapış”!!!

Sağlık Bakanlığı ve iktidar partisine mensup siyasetçiler durumun ciddiyetini kavramıyor olabilir ancak sağlıkta şiddet sağlıkta vahşete dönüşmüş durumdadır.

2005 yılında Dr. Göksel Kalaycı’yı, 2008 yılında Dr. Ali Menekşe’yi, 2012 yılında Dr. Ersin Arslan’ı, 2015 yılında Dr. Kamil Furtun’u ve Dr. Aynur Dağdemir’i, 2018 yılında Dr. Fikret Hacıosman’ı, 2022 yılında Dr. Ekrem Karakaya ve güvenlik görevlisi Tuğrul Okudan’ı sağlıkta şiddet sonucu yitirdik.

Görevi başındayken uğradığı şiddet nedeniyle kalp krizi veya kafa travması geçiren, yoğun bakıma kaldırılan, ölümden kıl payı kurtulan meslektaşlarımızın aramızda olması ise tek tesellimiz.

Bir başka şiddet türü olan mobbing de sağlık çalışanlarını tükenmişliğe itiyor. Soruşturma baskısı nedeniyle 2012 yılında intihara sürüklenen Dr. Melike Erdem’i unutmadık.

Sağlıkta şiddetin yapısal boyutuna sağlık emek ve meslek örgütleri olarak yıllardır işaret ediyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın övündüğü kişi başı yılda en az 11.4 kez hekime müracaat etmesi şiddete zemin hazırlayan olgulardan biridir. Kışkırtılmış sağlık talebi nedeniyle 973 milyon 519 bini aşan hekime başvuru, iş yükümüzü daha da artırmakla kalmıyor, bizleri hastalarımızla karşı karşıya getiriyor. 5 dakika ve daha da altında muayene sürelerinden ötürü halkımız sisteme yönelik memnuniyetsizliğini de öfkesini de bize yöneltiyor.

2023 yılı sonu itibariyle Beyaz Kod sistemi kurulduğu tarihten sisteme yapılan bildirim sayısı 122 bin 101 oldu! Dünya Sağlık Örgütü’ne göre sağlık çalışanlarının yüzde 8’i ila 38’i meslek yaşamlarının bir noktasında şiddetle karşılaşıyor. Ülkemizde ise acil servislerde ve diğer branşlarda çalışan hekimlerin yüzde 84’ü çalışma hayatında en az 1 kere sözlü veya fiziksel şiddete maruz kalıyor.

Sağlık Bakanlığı’nın görevleri arasında sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve güvenli çalışma ortamlarının oluşturulması yer alır. Ne var ki, ne caydırıcı önlemler alınmıştır, ne de çalışma alanlarımızda ve koşullarımızda şiddete karşı düzenlemeler yapılmıştır. Bunlar da yetmezmiş gibi siyasiler tarafından “gırtlağımıza yapışılması” istenmekte, potansiyel saldırganlar cesaretlendirilmektedir!

Artık yeter!

Sağlıkta şiddetin de, sağlık sistemindeki sorunların da sebebi hekimler ve sağlık çalışanları değildir; sağlık politikalarını oluşturanlar, sağlığı piyasalaştıranlar, sağlık emekçilerini tehdit ederek hedef gösterenlerdir.

Bugün yeniden ve daha güçlü bir şekilde söylüyoruz, sağlıkta şiddet öngörülebilir ve önlenebilir toplumsal sorundur ve bütünlüklü politikalarla aşılabilir.

Sağlık emekçilerini hedef gösteren, kamuoyu tepkisi karşısında geri adım atmak zorunda kalan Ahmet Gökhan Sarıçam istifa etmelidir. Sağlık Bakanlığı sosyal medya hesapları aracılığıyla bu sorumsuz açıklamayı yapan milletvekilini savunmak yerine gereğini yapmalıdır. Büyük özveriyle kaldırılması imkânsız bir iş yükü altında çalışan hekimlerin ve sağlık çalışanlarının haklarını ve mesleki itibarlarını savunmalıdır. Performans ve puan hesaplarıyla hekimlerle hastaları karşı karşıya getirecek “Eziyet Yönetmeliği” gibi keyfi düzenlemelere son vermelidir.

Sağlık Bakanlığı, sağlık emekçilerinin sesine kulak vermelidir! Her zaman belirttiğimiz üzere şiddete karşı atılacak adımlar bellidir:

* Siyasette ve medyada şiddet diline son verilmelidir.
* Türk Tabipleri Birliği tarafından taslağı hazırlanan Şiddet Yasası yürürlüğe konmalıdır ve failleri cezalandıran caydırıcı yasal düzenlemeler hayata geçirilmelidir.
* Hastayı müşteri, hastaneleri AVM gibi gören Sağlıkta Dönüşüm Projesi sona erdirilmeli, toplum sağlığını önceleyen kamucu, planlı, eşit bir model uygulanmalıdır.
* Sağlık hizmetleri siyasi popülizmin nesnesi olmaktan çıkarılmalıdır ve sağlık okur-yazarlığı eğitimi verilmelidir.

Görevi başında yaralanan, darp edilen, yerlerde sürüklenen, saçları koparılan veya mesleğini bırakmak zorunda kalan hekim, hemşire, ebe, teknisyen, paramedik, tüm sağlık ve sosyal hizmet çalışanı arkadaşlarımıza da tekrar geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Hayatını kaybeden mesai arkadaşlarımızın yakınlarına baş sağlığı diliyoruz.

Sağlıkta Şiddet Sona Ersin!

Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası
Ankara Aile Hekimliği Derneği
Ankara Dişhekimleri Odası
Ankara Tabip Odası
Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası
Genel Sağlık ve Sosyal Hizmet Kolu Kamu Çalışanları Sendikası
Hekim Birliği Sağlık ve Sosyal Hizmetler Çalışanları Sendikası
Hürriyet Sağlık ve Sosyal Hizmetler Çalışanları Sendikası
Sağlık Çalışanları Hak ve Mücadele Derneği
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Ankara Şubesi