1 Aralık Dünya AIDS Günü

HIV/AIDS ilk tanımlandığı 1980’li yıllardan günümüze, din, dil, ırk, cinsiyet ve ülke ayrımı yapmadan hızla yayılan ve ülke ekonomilerine büyük yük getiren bir hastalıktır. Son yıllarda etkili ilaçlar sayesinde hastalığın yayılma hızı özellikle gelişmiş ülkelerde belirgin olarak azalmakla birlikte, gelişmemiş ülkelerde ve gelişmiş ülkelerdeki bazı risk grupları arasında hala artış görülmektedir. 2017 yıl sonu itibariyle dünya genelinde yaklaşık 36.7 milyon HIV ile yaşayan insan olduğu, bunlardan 21.7 milyonunun tedavi aldığı bildirilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2017 yılında 940 000 kişi HIV/AIDS nedeniyle yaşamını yitirmiştir. Ülkemizde HIV tanısı alan olgu sayısı son yıllarda giderek artmaktadır. Son 10 yıldaki artış oranı altı katı geçmiştir. 2003-2007 yılları arasında 1416 olan HIV pozitif olgu sayısı, 2008-2012 yılları arasında 3407’ye, 2013-2017 arasında 11253’e yükselmiştir.

Henüz etkili aşısı olmayan HIV/AIDS ile en etkili mücadele yolu, bu virüsün bulaşma yollarını bilerek etkin bir biçimde korunmaktır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de HIV/AIDS’in yayılımının sınırlandırılması, hatta durdurulması, öncelikle toplumun bulaşma ve korunma yolları konusunda farkındalığının artırılmasıyla mümkün olacaktır. HIV/AIDS konusunda toplum farkındalığını artırmak üzere, 1 Aralık günü 1988 yılından beri Dünya AIDS Günü olarak kabul edilmiştir.

Küresel sağlık kampanyası olan Dünya AIDS Günü’nün 30. yılında Dünya Sağlık Örgütünün belirlediği slogan “Durumunu Bil” olarak tanımlanmıştır. Yapılan bilimsel tahminler ülkemizde HIV ile enfekte olduğunu bilmeyen kişi sayısının en az HIV’le yaşayan kişi sayısı kadar olduğunu göstermektedir. Benzer oranlar dünya genelinde de söz konusudur. Hastalığın tolumda yayılmasında HIV pozitif olduğunu bilmeyen bu kişiler daha etkili olmaktadır. Bu riske dikkat çekmek için “Durumunu Bil” sloganı seçilmiştir.

Durumunu bilmek, sadece toplum için değil HIV ile enfekte bireylerin kendisi için de çok önemlidir. Çünkü günümüzde, geliştirilen etkili tedaviler sayesinde erken tanı konulan HIV hastaları sağlıklı kişiler kadar uzun bir ömür yaşadıkları gibi bulaştırıcılıkları da neredeyse tamamen ortadan kalkmaktadır. Bu nedenle şüphelenilen her durumda HIV testi yaptırılmalı, kişilerin damgalanmaktan korkarak test yaptırmaktan kaçınmasını engelleyecek mekanizmalar (anonim test merkezleri vb) ülkemizde hayata geçirilmelidir.

Hastalığın tanınması ve erken tanı konulması, erken tedavi başlanması ve etkili koruyucu önlemlerin alınması için 1 Aralık Dünya AIDS gününün uyarıcı işlevi olmasını dileriz.