Ankara’da ortaya çıkan şarbon vakaları üzerine Ankara Tabip Odası’nda meslek örgütleri, sendikalar ve uzmanlar tarafından basın toplantısı düzenlendi.
Brezilya’dan ithal edilen 3959 büyükbaş hayvan Kurban Bayramı için bekletilirken ilk etapta 50 hayvanın ani ölümü nedeniyle Gölbaşı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne bağlı resmi veteriner hekimler tarafından hayvanlardan alınan örneklerde şarbon hastalığı belirlenmiş, bölge karantinaya alınmıştı. Ankara Tabip Odası heyeti de bölgeye giderek inceleme yapmış ve yetkililerle görüşmüştü.
Şarbon salgını hakkında görüş, tespit ve çözüm önerilerini paylaşmak için 06 Eylül 2018 Perşembe günü Ankara Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Vedat Bulut, Genel Sekreter Dr. Ali Karakoç, Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Oytun Okan Şenel, Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Kemal Taydaş, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Ankara Şube Başkanı Hüsnü Yıldırım, Tarım-Orkam Sen Başkanı Hüseyin Yıldırım ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr. Esin Şenol ile Halk Sağlığı Uzmanı Prof.Dr. Necati Dedeoğlu’nun katıldığı basın toplantısı düzenlendi.
Yaşananların temel nedenini hayvan denetiminin aksatılması ve karantina süresi uygulanmadan hayvanların yurda sokulması olarak işaret eden ATO Başkanı Dr. Vedat Bulut “Gıda güvenliğinin sağlanmasında Veteriner Hekimler, Gıda Mühendisleri, Tıp Hekimleri, diğer sağlık çalışanları, çiftçilerimiz ve örgütleri tümü birlikte bu sorunun çözümünde ilgili bakanlıklar ve taşra teşkilatlarıyla işbirliğine hazırdır” dedi.
Dr. Vedat Bulut kamuoyunun merak ettiği soruları yetkililere yönelterek cevap beklediklerini belirtti.
1) Denetimler hangi aşamada aksamıştır?
2) Brezilya’da hayvanlar yüklenmeden önce kontrolleri niçin yapılmamıştır? 6 ay öncesine kadar hayvanların ithal edileceği ülkede Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından görevlendirilen resmi veteriner hekimler kontrol ve muayene yapmaktaydı; bu uygulama niçin kaldırıldı? Bu görev, niçin yetkisi olmayan ithalaçı firmaların insafına terk edildi?
3) Mersin Limanı’nda niçin fiziki mekanlar planlanmamıştır?
4) Mersin Limanı’nda 21 günlük koruyucu karantina uygulaması niçin yapılmamıştır?
5) Bu 25.000 büyükbaş hayvanın dağıtımı hangi bölgelere yapılmıştır?
6) Hastalığın çıktığı bölgelerde, özellikle akarsu rotaları boyunca şarbon sporlarının yayılmasını önlemek için hangi tedbirler alınmıştır?
7) Gelecekte başka bir risk ve sağlık tehdidiyle karşılaşmamamız için gıda güvenliğine yönelik önlemler alınacak mıdır?
Hastalığın halk sağlığı açısından tehlikeli olmakla beraber zamanında alınacak önlemler ve veteriner hekim denetiminde yapılacak kesimlerle riskin azaltılabileceğini belirten Dr. Bulut “Bu olay tekrar göstermiştir ki bu ülkenin güçlü, hızlı hareket edebilen, bağımsız bir veteriner hekimlik teşkilatına gereksinimi vardır” diye konuştu.
Dr. Vedat Bulut açıklamasını “Bugünkü sorunun temel nedenlerinden biri yerli hayvancılığı ithalatçı rejime kurban etmekse, diğeri koruyucu hekimliği ve sağlık memurlarını sahadan çekmiş olmamızdır. Kısaca “Neoliberal kapitalist politikalar bir Halk Sağlığı sorunudur” sözleriyle bitirdi.
Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Oytun Okan Şenel basından gelen yurttaşlar et yiyebilir mi sorusu üzerine “Konunun profesyonellerinden geçmiş, mevzuata uygun olarak üretim yapılıyorsa et yenmesinde hiçbir sakınca yok” dedi. Çıplak elle ete dokunmayın ve en az 15 dakika kaynatın uyarılarını yapan Şenel hijyen kurallarına uyulması gerektiğini hatırlattı. Kurban bayramında bir gün içinde çok fazla miktarda hayvanın kesildiğini söyleyen Şenel “ Etler, denetimini yapacak olan profesyonellerin dışında kalıyor. Dolayısıyla Kurban Bayramında kesilen etlerin görünümüyle ilgili bir şüpheleri varsa etlerin kontrolünü mutlaka yaptırmaları gerekiyor” uyarısında bulundu.
Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Kemal Taydaş neoliberal politikalar sonrasında ülkenin kendine yeter canlı hayvan varlığının bitme noktasına geldiğini eleştirdi. Kırmızı et açığını kapatmak adına ithalat yapıldığına ve sonucun bu noktalara geldiğine dikkat çeken Taydaş “Yıllar öncesinde canlı hayvan varlığı açısından ülkesine yeten ve ihracat yapan bir ülkeydik. Şu günlerde çok ciddi, net ithalatçı bir konuma geldik. Sorunun kaynağı burada yatmaktadır” dedi. Teknik elemanların da saha dışına itildiğini belirten Kemal Taydaş “ Bugün yaşanan şarbon vakalarının sebeplerinden biri de budur” diye konuştu.
Halk Sağlığı Uzmanı Prof.Dr. Necati Dedeoğlu ülkedeki sistemi bütüncül bir şekilde ele alarak “Sorunlar sadece hayvanla, gıdayla ilgili değil. Esas olarak sistem sorunu var. Öyle bir hale geldi ki denetim, halk sağlığı, koruyucu hekimlik olmayınca bu durum üstüne her şey yaşanabilir. Şarbon, veteriner hizmetlerin aksaması sebebiyle tüm Avrupa ülkelerinden daha çok Türkiye’de görülüyor” sözlerini kaydetti.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Esin Şenol şarbon konusundaki kaygıların haklı olduğunu belirterek “Bugün bunu konuşuyor olmak ayıp aslında. Batıda çok ama çok nadir görülüyor. Bizde zaten vardı demek bu anlamda aklayıcı bir süreç değil. Toplu yapılan bir ithalatta hiperendemik bir ülkeden alıyorsanız oradaki kontrollerin çok daha sıkı olması gerekiyor” sözlerini kaydetti. Türkiye’de bir hayvana 1,8 insan oranı olduğunu ifade eden Dr. Esin Şenol “Hayvanla insanın arasında temasta kontrol sağlanabilir. Geçmiş yıllardaki sistemli yaklaşım ve alınan tedbirlerle bu yapılabiliyordu. Brezilya’daki durumda ise 1 hayvan olgusuna 10 insan olgusu ortaya çıkıyor çünkü orada denetim ilk tespit aşamasından itibaren aksıyor. Şarbonun en önemli noktalardan biri bu. Derelere karıştı, su yollarına gitti söylemlerinin sonucu bizdeki bir hayvana 1,8'lik oranı bozup 1 hayvana 10 insan mı olacak onu bilmiyoruz” dedi.
Bilinçsiz sosyal medya paylaşımlarını da eleştiren Dr. Esin Şenol “Süt ve süt ürünlerinden bulaşmaz ama bugünlerde ortada bu bilgiler dolaşıyor. Hayvanın sütünde şarbon yoktur. Çiğ süt içmek kötüdür şarbondan da beter şeyler gelir başınıza” diye konuştu.
Dr. Esin Şenol yurttaşlara son olarak şu uyarılarda bulundu; “Arka bahçe kesimlerinde hayvan hasta mıydı diye soru sorması lazım kendine. Hasta değilse, yıkılmıyorsa ve bu şekilde kesildiyse bu et yenilebilir. Ama veteriner kontrolünden geçmiş zincirlerden birinden yense daha iyi olur.”
Açıklamanın sonunda Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Vedat Bulut birkaç gün içinde “Şarbon nedir? Nasıl Korunmalıyız” broşürü yayımlayacaklarını ve Ankaralı yurttaşlara ulaştıracaklarını söyledi.
Basın açıklamasının tamamını okumak için tıklayınız.