29 Temmuz 2024 tarihinde Muğla’nın Bodrum ilçesindeki Ortakent 12 Nolu Aile Sağlığı Merkezi’nde hasta ve yakınlarının saldırısına uğrayan, iki kez kalbi durduktan sonra entübe edilen, daha sonra sağlığına kavuşan aile hekimi Dr. Mustafa Hürkal Tezvar, “Sağlık Bakanlığı seyirci kaldı, arayan olmadı. Bu şartlarda hekimliği sürdürmem mümkün değil” diyerek meslek hayatını noktaladı.
Hatırlanacağı üzere, Haziran 2021’de Ankara’da hastası tarafından bıçaklı saldırıya uğrayan asistan hekim Ertan İskender de maruz kaldığı olayın psikolojik etkileri sebebiyle çalışmakta ve hastalarına bakmakta zorluk çektiğini dile getirmiş ve istifa etmişti.
Sağlık sisteminde çığ gibi büyüyen ve sistemsel boyut kazanan sorunların nedeni hekimler değildir.
Ne var ki, yıllardır “paragöz”, “doktor efendi”, “vergi kaçakçısı” gibi söz ve ithamlarla mesleğimizi itibarsızlaştıranlar; hekim emeğini değersizleştirerek bu ortamı yaratanlar, herhangi bir sorumluluk duymamaktadır. Başta sağlıkta şiddet ve özlük haklarındaki sorunlar olmak üzere, sağlık sistemindeki ve işgücündeki krize gözlerini kapamakta, “giderlerse gitsinler” diyerek hekimleri sorunlarla baş başa bırakmaktadırlar.
Hükümetin ve Sağlık Bakanlığı’nın görevleri arasında, sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının ve özlük haklarının iyileştirilmesi ile şiddetten uzak bir çalışma hayatı için gerekli ortamının oluşturulması yer almaktadır. Gelinen aşamada ise, çalışma alanlarında ve koşullarında niteliksel değişim yaşanmadığı gibi, sağlıkta şiddete karşı caydırıcı düzenlemeler de yapılmamıştır.
Hekimler sağlıkta şiddet yüzünden ya mesleğini bırakmakta ya da daha iyi çalışma koşulları için yurtdışına yönelmektedir.
Sağlıkta Dönüşüm Projesi’nin bir sonucu olarak, kışkırtılmış sağlık talebi 854 milyonu aşmıştır. Hekime başvuru oranının kişi başına 10’lara çıkması iş yükümüzü daha da ağırlaştırmakta, hekimlerle hastaları karşı karşıya getirmekte, 5 dakika veya daha da altında muayene süreleri şiddet olarak geri dönmektedir. Beyaz Kod sistemi faaliyete geçtiği tarihten bu yana şiddet bildirimi sayısı 121 bini geçmiştir.
Şiddeti çözmesi gerekenler izleyici kalmayı tercih etse de, maruz kaldığımız şiddet eylemleri psikolojik ve mental olarak yıpranmamıza yol açmaktadır. Sözlü veya fiziksel şiddete maruz kalma endişesi bile tükenmişliğe ve verimsizliğe neden olmaktadır.
Şunun artık duyulmasını istiyoruz: Sağlık politikalarındaki yanlışlarda ısrar edildikçe, hekimlerin saygınlığı ve mesleki itibarı ortadan kaldırıldıkça, sağlık çalışanlarına uzanan eller daha kolay kalkmaktadır.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Dr. Alpay Azap ve Merkez Konseyi üyeleri, Sağlık Bakanı Dr. Kemal Memişoğlu ve Bakan Yardımcısı Dr. Halim Özçevik ile 6 Ağustos 2024 tarihinde gerçekleştirdikleri görüşmede sağlıkta şiddeti de gündeme getirmişler, Bakanlık ile çözüm için diyalog halinde olacaklarını ifade etmişlerdi.
Sağlıkta şiddet; bireysel kriminal bir sorun gibi resmedilse de, toplumdaki genel şiddet ikliminden bağımsız olmayan, hukuksal ve bürokratik yönleri bulunan, çok katmanlı bir sorundur. Bu nedenle sağlıkta şiddete karşı TTB ve Tabip Odaları ile temas halinde olunması önem arz etmektedir.
Sağlıkta şiddet nedeniyle başka bir hekimin daha mesleğiyle bağlarını koparmaması için çalışmaya ve şiddete karşı mücadeleye devam edeceğiz.
* Türk Tabipleri Birliği tarafından taslağı hazırlanan Şiddet Yasası yürürlüğe konmalı ve failleri cezalandıran caydırıcı yasal düzenlemeler hayata geçirilmelidir.
* Hastayı müşteri, hastaneleri AVM gibi gören Sağlıkta Dönüşüm Projesi sona erdirilmeli, toplum sağlığını önceleyen kamucu, planlı, eşitlikçi bir model uygulanmalıdır.
* Sağlık hizmetleri siyasi popülizmin nesnesi olmaktan çıkarılmalı ve sağlık okur-yazarlığı eğitimi verilmelidir.
Sağlıkta Şiddet Sona Ersin!
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu
