25 Mayıs 2020’de Aile Hekimlerinin yaptığı webinar toplantısında pandemi süreci değerlendirildi.
Aile Hekimleri (AH) geçen dönemdeki tecrübelerini ve önümüzdeki sürece ilişkin çözüm önerilerini paylaştılar.
Süreçle ilgili;
-Başlangıçta; hem süreci nasıl yöneteceklerine dair Bakanlıkça hazırlanan bir rehber olmaması hem de kişisel koruyucu ekipman (KKE) eksikliği nedeniyle yalnız bırakıldıklarını,
-Her ASM’nin kendi yöntemini belirlemek zorunda kaldığını,her ASM’nin fiziki şartlarının aynı olmadığı,
(Birçok Aile Sağlığı Merkezi eski binalarda, apartman dairelerinde, bodrum katlarında, boş dükkanlarda, prefabriklerde hizmet vermektedir. Fiziki şartları yetersiz olan birçok Aile Sağlığı Merkezi salgın döneminde hizmet verirken zorluk çekmiştir. Mevcut ASM’lerin fiziki şartları iyileştirilerek tüm ASM binalarının kamu tarafından karşılanmasının sağlanması gerekmektedir)
-Zaman içinde tam anlamıyla yeterli olmasa da KKE desteği alındığı, Ankara Tabip Odası tarafından ziyaretlerle KKE dağıtmasının moral destek açısından kıymetli olduğu,
KKE eksikliklerin giderilmesi ve KKE temininin salgın ve afet gibi olağanüstü durumlarda ASM’lerde görevli tüm sağlık çalışanları için Sağlık Bakanlığı ve İl Sağlık Müdürlükleri tarafından karşılanması gerektiğinin açıkça mevzuata konulması)
-Covid 19 dışı hastaların ASM dışında sağlık merkezlerine erişimde zorluk yaşadıklarını, hastaların covid bulaş riski nedeniyle bundan endişe duyduklarını,
-Sadece bir kez tüm ASM çalışanlarına etkinliği tartışmalı antikor testi (pcr testi değil) yapıldığını, bunun sürekliliğinin olması gerektiği,
-Covid 19 ile enfekte olunduğunda bunun meslek hastalığı olarak değerlendirilmesi gerektiği,
-Covid 19 ile enfekte olan aile hekimlerinin çalışmadığı, karantinada veya hastanede olduğu süre boyunca ücret kesintisi yaşamaması gerektiği,yerine görevlendirme yapılan hekimin de ek ücret alması gerektiği, (Bu konu Aile Hekimliği Yönetmeliğinin değişmesi gerektiğini düşündüren konudur. Pandemi dışında aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanları şayet yerlerine bakacak bir partner olmazsa izin kullanamazlar,kullandıkları izin süresi kadar ücret kesintisi olur.)
-Tüm sağlık personelinin pandemi sürecinde ücretlerinde yapılan iyileştirmelerin ASM’deki sağlık çalışanlarına yapılmadığı, Sağlık Bakanının bunun yapılacağına dair açıklamasına rağmen henüz bir gelişme olmadığı, pandemi döneminde en çok hasta ile karşılaşan ve risk altında olan tüm ASM çalışanları için bu iyileştirmenin bir an önce yapılması gerektiği,(Salgın nedeniyle yapılan ve adil olmayan uygulamalara sebebiyet veren 3 ay tavandan ek ödeme düzenlemesinden Aile Sağlığı Merkezi (ASM) çalışanlarının da faydalandırılması; birinci basamak dahil tüm sağlık çalışanları için temel ücrette emekliliğe yansıyacak bir iyileştirme yapılması ve hafta sonu yapılan salgınla ilgili çalışmaların fazla mesai olarak ödeme kapsamına alınması)
-Temaslı takiplerinin oldukça fazla mesai aldığı, bunun sorun olmadığı ancak hiç semptomu veya teması olmadığı halde sırf test yapıldığı için takibin gereksiz olduğu, 65 yaş üstü il dışına çıkan hastaların kilometrelerce öteden takibinin bilimsel olarak mantıklı olmadığı,
bu şahıslara belli aralıklarla önlem ve yapılması gerekenlerle ilgili kısa telefon mesajları atılmasının daha faydalı olacağı konuşuldu.
Aile hekimleri ekonomik ve sosyal nedenlerle normalleşme adı altında yeniden açılım döneminde okulların, işyerlerinin ,fabrikaların ,ortak alanların açılması ile ve mevsimsel griple birleşerek yeni bir dalga Covid 19 enfeksiyonu yaşama endişesi taşımaktalar.
Bu yeni dalga ASM’lere başvuran hasta sayısında artışa sebep olup bulaşın artarak 1. Basamakta ASM’lerin asıl görevi olan koruyucu sağlık hizmetlerinin (gebe takipleri,bebek aşı ve takipleri,kronik hasta takipleri,kanser taramaları gibi..) aksaması, halkın psikolojisinin her geçen gün etkilenmesi ve şiddet yasasının etkin uygulanmaması nedeniyle şiddet olaylarının artması endişesini de beraberinde getirir.
Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan protokol gereği okul izlemleri 2022 yılına kadar ertelenmeli, askerlik, işe giriş, akli meleke ve sürücü belgesi raporları için başvuran hastaların sevkinin düzenlenmesi durumunda üst basamak sağlık kurumlarına ulaşımı planlanmalıdır.
ASM’lerde salgın dönemindeki yığılmayı ve hastalar arası bulaş riskini azaltmak; asıl görevleri olan koruyucu sağlık hizmetlerinde kesinti olmasını engellemek için poliklinik sayılarının azaltılması amacıyla salgın dönemi boyunca sadece MHRS ile çalışmasının sağlanması önerimizdir.
- Ortaya çıkması olası 2.dalganın mevsimsel influenza atakları ile birleşerek hasta triajında ve sevkinde sıkıntı yaratması yanı sıra geçen yıl yaşanan grip aşılarının ithal ve arzındaki kısıtlılığın bu sezonda yaşanma olasılığına karşı Sağlık Bakanlığı şimdiden gereken önlemleri almalıdır.
