Tüm Dünyayı etkileyen bir salgın hastalık dönemini yaşıyoruz ve COVID19 hastalığı; her gün artan vaka ve ölüm sayısı dünyada hızla yayılmaya devam ediyor. Dünya çapında hasta sayısı 2 buçuk milyonu, can kayıpları 170 bini geçti. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı verilerine göre 22 Nisan itibarıyla olgu sayısı 98.674'e yükseldi, 2.376 kişi ise yaşamını yitirdi. Türkiye yeni vaka bildiren ülkeler arasında baş sıralarda yer alıyor.

SARS NCOV 2 damlacık yolu ile bulaşan, bulaşıcılığı çok yüksek, kuluçka süresi uzun 2-14 (son gözlemlere göre 21 güne uzayabilmektedir) gün olan ve COVID 19 hastalığını yapan virüstür. Virüsü kapanların %20’sinde hiç bir hastalık belirtisi olmazken %50’si hafif bulgularla geçirmektedir. Virüsü alanların %20’si hastane tedavisine ihtiyaç duymakta, hastaneye yatanların en az %5’i de kaybedilmektedir. Ülkelerin sağlık sistemlerine ve nüfus özelliklerine bağlı olarak öldürücülük oranları değişmekle birlikte mortalite %2.5 olarak bildirilmiştir. Doğrudan virüse etki eden bir tedavi yoktur, henüz bir aşı geliştirilememiştir.

Bu özelliklerle COVID 19 salgını tüm toplumu ve üretim süreçlerini de etkilemektedir. İçinde bulunduğumuz Pandemi ile mücadelede çalışanların sağlığı için ana talebimiz üretimi sürdürmenin zorunlu olduğu sektörler dışındaki işyerlerinde üretimin durdurulması ve çalışanların salgının kritik evresi bitinceye kadar ücretli izinli sayılmasıdır. Eğlence, kişisel bakım sektörleri, okullar kapatılmıştır, ancak yaşamsal önemde olmayan tüm işyerlerinin kapatılması önerisi esas olarak ekonomiyi, halk sağlığından daha önemli gören bir yaklaşımla gerçekleşmemesi durumu ise; biz işyeri hekimlerine işyerlerini ve çalışan sağlığını COVID 19 salgınından etkilenmeyecek ya da en az etkilenecek biçimde düzenleme ve koruma yükümlülüğü vermektedir.

Türk Tabipleri Birliği işyeri hekimliği yapan meslektaşlarımızın işçi sağlığını korurken gerek işçilere gerek işin düzenlemesine ilişkin olarak yapmaları gerekenler konusunda kendi işyeri özgül koşullarına uyarlamak üzere bir rehber hazırlamıştır. Kuşkusuz tüm dünyanın yeni karşılaştığı bir virus olduğu için virus ve yaptığı hastalık hakkında yeni gelişmeler ortaya çıktıkça geliştirilecek ve değişime uğrayacak bir rehberdir.

İşin sürekliliği açısından çalışanlarının sağlığının korunması ve zarar görmesinin önleme çalışmalarında Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Aile Bakanlığı ve Sağlık Meslek örgütleri ile birlikte, koordineli bir biçimde çalışılmasını öneriyoruz. Bu süreci yönetirken yararlanmanız için bazı dökümanları da kolay ulaşmanız için rehbere ekledik.

Bu dökümanların kullanımı sırasında ya da sürecin başka bir aşamasında işyeri hekimlerinin konuyla ilgili sorularına cevap vermek, açıklama yapmak üzere bir telefon hattı oluşturduk. Telefondaki çalışanımız soruları alacak ve en kısa sürede geri dönüş sağlanacaktır.

Telefon: 0530 2367599



Türk Tabipleri Birliği



“İşyeri Hekimleri için Rehber”in içeriğindeki dökümanlar; inceleyebilmeniz ve yararlanabilmeniz için link olarak aşağıda paylaşılmıştır.

Bilginize sunulur.

İşyerinde Pandemiye Hazırlık Rehberi
Amaç

Bu kılavuzun amacı, işyeri hekimlerinin işyerleri için tüm dünyada yayılmaya devam eden pandemi ile mücadele için yapılması gerekenleri kontrol edebilecekleri bir döküman oluşturmaktır. Bu kılavuzda önerilen mücadele yöntemlerinde gözetilen öncelikli prensip, toplum sağlığının korunması ve işyerlerinde çalışanların sağlıklı ve güvende olacağı bir ortamda işlerini devam ettirmeleridir.

Salgınla mücadele süresince bu kılavuz ile ortaya koyulan usuller işyerlerinin iç yapısına ve operasyonlarına uygun bir şekilde adapte edilirken, yetkili devlet kurumlarının belirleyeceği kurallar ve alacakları kararların öncelikli olduğu unutulmamalıdır.



Amaca Uygun Stratejiler:
Çalışanlara Doğru Kişisel Hijyen Uygulamalarını Hatırlatmak
İşyeri Temizliğinin Doğru Olarak Uygulandığından Emin Olmak
Çalışanlar Arasındaki Sosyal ve Fiziksel Mesafeleri Arttırmak
Çalışanları Covid-19 hastalığı şüphesinde yapmaları gerekenler hakkında bilgilendirmek
Semptomları Olan Çalışanların İşyerine Girişlerini Kısıtlamak
Kişisel Koruyucu Malzemelerinin Temin Edilerek Kullanımlarını Sağlamak
İşyerinde Hasta Olanları ve Hasta Kişilerle Teması Olanları Yönetmek
Servis Araçları ve Transport Araçlarında Düzenlemeler Yapılmasını Sağlamak
Ziyaretçiler ile İlgili Alınacak Önlemler


A.Doğru Kişisel Hijyen Uygulamalarını Çalışanlara Hatırlatmak
Hasta kişilerle yakın temasta bulunmak hastalığın temel bulaşma yoludur. Temel kişisel hijyen kurallarına uyulması neticesinde hastalığın potansiyel etkileri ve yayılımı en aza indirilmiş olacağından, çalışanların temel kişisel hijyen kurallarına uymaları konusunda hatırlatmalar yapılmalıdır. Hatırlatmalar, ofis çalışanlarına mail olarak; diğer çalışanlar için atölye içerisindeki ortak kullanım alanlarındaki panolara asılmak üzere afiş olarak hazırlanmalıdır.

El yıkama talimatı
Maske kullanma talimatı
Eldiven kullanma talimatı
Ateş ölçme talimatı
Dezenfeksiyon talimatı
B.İşyeri Temizliğinin Doğru Olarak Uygulandığından Emin Olmak
Covid-19 gibi solunum yollarını etkileyen pek çok virüs damlacık yolu ile bulaşır. Enfekte damlacıklar 48 saate kadar yüzeylerde kalabilir. Virüs ile enfekte olmuş olan yüzeylere dokunan kişiler burun, ağız veya gözleriyle enfeksiyonu alabilirler. Enfekte olmuş olan kişiler virüsü öksürme, hapşırma, nefes ve konuşma sırasında diğer kişilere bulaştırabilirler.

İşyeri temizlik uygulamaları bulaşıcılığı azaltmak adına pandemi perspektifinden tekrar gözden geçirilmelidir. Temizlik uygulamaları, Sağlık Bakanlığı, Sağlık Meslek Örgütleri ve ilgili Uzmanlık Derneklerinin önerileri doğrultularında yapılmalıdır.

Temizlik uygulamalarına dezenfektanlar eklenmelidir.
Ortak alanlarda kullanılan eşyaların temizliği daha sık yapılmalıdır (telefonlar, fotokopi makinesi, tuvalet muslukları, kapı kolları, yemekhanedeki eşyalar, kahve-çay makineleri, toplantı odaları gibi)
Turnikeler ve ana mekanlar günlük olarak dezenfekte edilmelidir.
Servis araçları günlük olarak dezenfekte edilmelidir.
Enfeksiyona maruz kalmanın kaçınılmaz olduğu bölümler geçici olarak kapatmalıdır. (kafeterya, spor salonu v.b)
Klimalar elden geçirilerek, virus geçirmeyi önleyen filtrelerin kullanılması sağlanmalıdır. Klimaların filtre değişimi yapılmayacaksa kulanılmaması sağlanmalıdır.
Yemekhanelerde ek temizlik önlemleri alınmalı ve burada çalışanların maske kullanımı sağlanmalıdır.
Tüm temizlik uygulamaları yazılı olarak kayıt altına alınmalıdır.
C.Çalışanlar Arasındaki Sosyal ve Fiziksel Mesafeleri Arttırmak
Enfeksiyon riskini azaltmak adına çalışanların aralarındaki fiziksel mesafeleri mümkünse arttırmaları yönünde uyarılarda bulunulmalıdır. Gündelik hayattaki toplumsal faaliyetlerde de çalışanların diğer kişilerle aralarındaki fiziksel mesafeleri arttırma yönünde pratikler geliştirmeleri konusunda destekleyici önerilerde bulunulmalıdır. (Yemekhanede ve çay alanlarında her masaya bir kişi veya çapraz olarak iki kişinin oturmasının sağlanması, vardiyalarda çalışan sayısının azaltılması, işyerine girişte 1,5 m ara ile işaretleme yapılması, yemeklerin kumanya olarak verilmesinin sağlanması, soyunma dolaplarının arasının açılması, soyunma dolaplarına renklerle ayırıp aralaıklaı giyinme sağlanması, vardiyalara gelen çalışan sayısının azaltılması, çalışanların rotasyonla çalışmasının sağlanması)
Pandemi uyarı seviyesine bağlı olarak, çalışanların potansiyel enfeksiyon ajanına maruz kalabilecekleri çalışma alanlarında bulunmamaları için önlemler alınmalıdır (işyeri girişine ateşi yüksek ölçülen çalişanin bekleyeceği izolasyon odası tanımlanmalıdır), (Sağlık merkezinde salgın hastalık nedeniyle geçici olarak dezenfeksiyon yapılması amacıyla kapatılma durumunda şikayeti olan çalışanların uygun olan mekanlarda muayene edilmeleri için ek yer tanımlaması sağlanmalıdır).
Aynı bina içerisinde çalışmalarına rağmen yüz yüze toplantılar yerine telefon, e-mail, web toplantılarının yapılması yönünde istekte bulunan çalışanlar desteklenmelidir.
Kalabalık yerlerde bulunulmaktan kaçınılmalıdır.
Toplu taşıma araçları yerine mümkünse yürünmeli veya şahsi araçlar kullanılmalıdır.Ya da servis güzergahı genişletilmelidir.
Eğlence ve hobi faaliyetlerine bir süreliğine ara verilmelidir.
Mümkün olduğu durumlarda evden çalışma desteklenmelidir.
Toplantının yüz yüze yapılmasının zorunlu olduğu hallerde toplantı süresini kısa tutmalı, büyük bir toplantı odası tercih edilerek kişilerin birbirlerinden uzak oturmaları sağlanmalıdır.
El sıkışmak ve öpüşmekten kaçınılmalıdır.
Ortak çalışma materyallerini kullanmaktan kaçınmalı, mümkünse toplantılar açık havada düzenlenmelidir.
Gereksiz seyahatlerden kaçınılmalıdır.
Zorunlu olmayan toplantılar ertelenmelidir.
Temasın kaçınılmaz olduğu durumlarda uygun kişisel koruyucu donanımların kullanılması sağlanmalıdır.

D.Çalışanları Covid-19 hastalığı şüphesinde yapmaları gerekenler hakkında bilgilendirmek
Tüm çalışanlar Sağlık Bakanlığı ve WHO tavsiyelerine uymalıdır.
Çalışanlar hastalık belirtilerinin neler olduğu konusunda bilgilendirilmeli, semptomların bulunduğu düşünüldüğü durumlarda acil tıbbi yardım almaları gerektiği hususunda bilgilendirilmelidirler.
Çalışanlar sağlık durumlarındaki gelişmelerden yöneticilerini ve İşyeri hekimini haberdar etmelidirler.
E.Semptomları Olan Çalışanların İşyerine Girişlerini Kısıtlamak
Hastalık belirtileri olan kişilerin işyerine girmelerinin engellenmesi, hastalığın yayılmasını önleme ile birlikte şirket kaynaklarının daha kontrollu kullanılmasını da sağlayacaktır.
İşyerine girişlerdeki kısıtlama bilgileri ve varsa kapatılan bölümlerin bilgileri çalışanlarla paylaşılmalıdır.
Çalışanlardan hastalık belirtilerinin bulunması durumunda işe gelmemeleri istenmeli, tıbbi yardım almaları ve evlerinde dinlenmeleri sağlanmalıdır.
Yöneticiler, çalışanların karantina dönemini evlerinde geçirdiklerinden ve iyileşmiş olarak işbaşı yaptıklarından emin olmalıdırlar. Karantina süresince işyeri sağlık çalışanları tarafından ev izolasyonunda olanlar telefonla aranarak takip edilmeli ve bu durum kayıt altına alınmalıdır.


F.Kişisel Koruyucu Malzemelerinin Temin Edilerek Kullanımlarını Sağlamak
Sağlık çalışanına ( n95maske veya fpp2maske veya fpp3 maske ve tıbbi maske, eldiven, tam yüz siperliği, tüm vucudu kaplayan Tulum)
Güvenlik çalışanları, temizlik çalışanları ( tıbbi maske , eldiven, tam yüz siperliği)
Tüm çalışanlara tıbbi maske verilmesi
sağlanmalıdır.

Başta tıbbi personel olmak üzere hasta kişilere veya kontamine alanlara maruz kalanlara uygun kişisel koruyucu donanım sağlanmalıdır.





G.İşyerinde Hasta Olanları veya Hasta Kişilerle Teması Olanları Yönetmek
a.Çalışanın COVID-19 ile teması olması durumu

Bu kişi ile temas etmiş kişiler ve temasın özellikleri (yakın temas kriteri olup olmadığı) belirlenerek kayıt altına alınır.
Olası olgunun test sonucu çıkana kadar çalışan evden/uzaktan çalışır. Sağlık merkezi tarafından günlük olarak telefonla takip edilir.
Test sonucu negatif gelirse temaslılarla ilgili herhangi bir işlem yapılmaz.
Test sonucu pozitif gelirse;
Yakın temaslılar; evde 14 gün boyunca ateş ve/veya solunum semptomları açısından takip edilir. Evde temaslı takibi konusunda sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilir.
Temaslı veya yakın temaslılarda 14 günlük takip süresi içerisinde ateş ve/veya solunum semptomları (öksürük, nefes darlığı) gelişirse maske takarak sağlık kuruluşuna başvurması önerilir.
b.Çalışanda COVID-19 semptomlarının bulunması durumu



Hastanın cerrahi maske takması sağlanır ve çalışanlardan ayrı bir alana alınır.
112 acil servis aranarak ambulans talep edilir.
Hasta vital bulguları (kalp hızı, ritmi, solunum sayısı, kan basıncı, vücut ısısı) düzenli olarak takip edilir.
112 acil servis ambulansı ile Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hastanelere sevki sağlanır. Ambulans sağlanmıyorsa, şirket ambulansı ile yönlendirilen hastaneye sevki sağlanır.
Hastaya temas eden kişiler için temel kişisel koruyucu önlemler alınır ve "Çalışanın COVİD-19 ile teması olması durumu" maddesi adımları uygulanır (Ek-2’deki form bu işlem için kullanılır).
Sağlık birimi ve çalışanın ofisi dezenfekte edilir ve 1 gün boyunca kullanılmaz.


c.Çalışanın COVID-19 olduğunun ortaya çıkması durumu

COVID-19 vakası kesinleşen çalışanlar ile son 14 gün içinde temasa geçen çalışanlar için temel kişisel koruyucu önlemler alınır ve "Çalışanın COVID-19 ile teması olması durumu" maddesi adımları uygulanır.
İş dışındayken bir çalışanın konfirme vaka olması durumunda İnsan Kaynakları Departmanına haber vermesi gerekir.
Şirketinizin bir çalışanının COVID-19 konfirme vaka olması durumunda derhal Şirket Kriz Yönetim Ekibine bilgi vermelidir.
Şirket Kriz Yönetim Ekibi medikal ve idari alınacak tüm tedbirleri belirler. Örn. Konfirme vakanın temas ettiği kişilerin bulunması, izole edilmesi, ilgili ofis veya bölgenin temizlenmesi ve kullanılmaması gibi.


H.Servis araçları ve transport araçlarında düzenlemeler yapılmasını sağlamak
Servis araçlarının her kullanımdan sonra dezenfekte edilmesinin sağlanması
Servis sürücülerinin maske kullanımının sağlanması
Servise maskesiz binilmemesinin sağlanması (servisde maske dağıtılması veya bir gün önceki vardiya çıkışında ertesi gün takacağı maskenin verilmesi)
Servislerde 2 koltuğa 1 kişi oturacak şekilde servis aracı sayısı artırılması
Tüm servis araçlarına el dezenfektanı konulması
Şirketteki ortak kullanılan transport araçlarının her kullanımdan sonra dezenfekte edilmesinin sağlanması
Fabrika içi ring araçlarının (toplu taşıma) iptal edilmesi


I.Ziyaretçiler ve nakliyeciler ile ilgili alınacak önlemler
Şirket tesislerine giriş yapmak isteyen ziyaretçilerin COVID-19 ile mücadele kapsamında acil kriz yönetim ekibinin değişen uyarılarına göre giriş yapmaları gerekmektedir.



Uygulama

Yaya Giriş Yapacak Ziyaretçiler: Mümkünse ziyaretçi Kabul edilmemelidir.

Nakliyeci giriş kayıtlarının güvenlik odalarına girmeden dışarından tablet ile kayıtlarının yapılmasının sağlanması
Nakliyeci sürücülerin maske ile içeri girmesi ve sürücünün araçtan inmeden boşaltma işleminin yapılması


Acil kriz yönetim ekibi tarafından işyerine ziyaretçi girişine izin verildiğinde girmesi zorunlu olan ziyaretçinin, ziyaretçi kayıt işlemi ( Ek-4 formu) ile yapılır.

Termal kamera bulunan tesislerde sağlık görevlisi/görevlendirilen çalışan termal kameradan gelen görüntüyü kontrol ederek ziyaretçinin ateş tespitini yapar.

Termal kamera bulunmayan tesislerde sağlık görevlisi tarafından infrared ateş ölçüm cihazı ile ateş tespiti yapılır ve ziyaretçi formu imzalatılır.

Bu aşamalardan sonra risk tespit edilmemişse ziyaretçinin içeri girişi sağlanır.

Formdaki sorulardan herhangi birine risk olduğunu gösteren bir cevap verildiyse veya ziyaretçinin ateşi riskli görülmüş ise sağlık görevlisi tarafından İşyeri Hekimine bilgi verilir ve İşyeri hekiminin talimatına göre hareket edilir.

Girişi mümkün olmayan ziyaretçilere durum sağlık personeli tarafından izah edilir.

Güvenlik görevlisi tarafından ziyaret edilecek şirket çalışanına da sözlü olarak bilgi verilir.



Araç ile Giriş Yapması Zorunlu Olan Nakliyeciler:

Nakliyeci giriş kayıtlarının güvenlik odalarına girmeden dışarından tablet ile kayıtlarının yapılmasının sağlanması
Nakliyeci sürücülerin maske ile içeri girmesi ve şirket tarafından belirlenecek uygun alana aracını park ederek sürücü araçtan inmeden boşaltma işleminin yapılması
Acil kriz yönetim ekibi tarafından işyerine ziyaretçi girişine izin verildiğinde girmesi zorunlu olan araçlı Nakliyeci veya Tedarikçiler araç kontrollerini geçtikten sonra tibbi maske takmasi sağlanır. Araçtaki tüm kişiler yaya olarak girişe gelir ve yaya ziyaretçi esaslarına göre alınıp, yaya girişinde belirlenen adımlar tamamlanır.



KAYNAK:

İşyerlerinde korona virüse (Covid -19) karşı alınması gereken önlemler
https://www.ailevecalisma.gov.tr/isggm/haberler/koronavirus/

T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (14.04.2020) https://covid19.saglik.gov.tr/
( bilim kurulu çalışması)

OSHA -Covid için işyerlerinin hazırlanması klavuzu çevirisi https://med.ege.edu.tr/files/med/icerik/covid-19_icin_isyeri_hazirlama_rehberi.pdf


Aşağıda yer alan formları incelemek ve indirmek için tıklayınız



Ek-1 Koronavirüs salgınından korunma ‘Acil Durum Eylem Planı’ örneği

Ek-2 Kovid izlem formu …………………………………………………………………………..

Ek-3 Talimatlar ……………………………………………………………………………………….

Ek-4 Ziyaretçi bilgi formu ………………………………………………………………………..

Ek-5 DSÖ İşyeri Önerileri………………………………………………………………………

Ek6- Covid-19 Salgından korunma 'Acil Durum Eylem Planı' ……………………

Ek7- OSHA Covid-19 için işyeri hazırlama rehberi…………………………………….