Ankara Sağlık Meslek Örgütleri Platformu tarafından Coronavirüs hakkında bilgi notu paylaşıldı.

Corona Virüsü Hakkında
Coronaviruslar, ilk defa 1968 yılında elektronmikroskopik incelemede karakteristik bir virion morfolojisine sahip etken olarak bildirilmiş; 1973 yılında virus olarak tanımlanmıştır.

İnsanlar haricinde, birçok evcil ve vahşi hayvan türünde solunum, sindirim ve merkezi sinir sistemi hastalıklarına neden olmaktadırlar. Bilindiği üzere enfeksiyon etkenlerinin doğada varlıklarını sürdürebilmesinde mutasyonlar katkı sağlamaktadır. Virusun yapısında önemli bir farklılaşmaya neden olmayacak değişimlerin oluşumu yanı sıra türler arası geçişe bile neden olabilecek bazı mutasyonların oluşması da mümkündür. Büyük RNA genoma sahip olmaları ve değişime uğramış genetik yapılı coronavirusların yaygınlığı, bu virusların adaptif mutasyon ve türler arası geçiş ihtimalini arttırmaktadır. Nitekim 2002 yılının sonlarında Çin?in Guangdong eyaletinde, muhtemelen yarasadan orijin alan bir virusun diğer hayvanlara ve insana bulaşması ile dikkati çeken SARS salgını buna iyi bir örnek oluşturmakta olup coronavirus biyolojik çeşitliliği ve genomik araştırmalarına olan ilgiyi arttırmıştır.




Bunun sonucu olarak 2003 yılından önce, tüm genomun elde edildiği sadece 10 coronavirus literatür bilgisi bulunmaktayken, SARS salgınından sonra farklı türlere ait birçok tüm genom coronavirus dizini bilgisi kaydedilmiştir. Kısaca, virusun yapısı ve çoğalma sırasında gelişen bazı biyolojik olaylar sonucu olarak ortaya çıkan coronavirusların çeşitliliği, artan sayıda coronavirusla birlikte, türler arası geçişler sonucunda zoonotik hastalıklara (SARS, MERS coronavirus enfeksiyonu) neden olarak felaketlerle sonuçlanabileceği gözlenmiştir.




2003 yılında başlayan ve insanları etkileyen SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) salgını sonrasında ilk defa 2012 yılında Suudi Arabistan'da tanımlanan MERS (Middle East Respiratory Syndrome) coronavirus salgınları sonrasında da zoonotik öneme sahip viruslar arasında daha fazla önem kazanmıştır.



Son olarak Çin'de Aralık 2019'un son günlerinde yaban hayvanı satış yeri ile ilişkilendirilen insanlarda tanısı konulamayan pneumoni olgularının rapor edilmesi ve takiben yeni bir coronavirus salgınının tanımlanması, tek tıp konseptinin önemini ortaya koyan yeni bir durumdur. Bu nedenle Ankara Veteriner Hekimleri Odası ve Ankara Tabip Odası işbirliğiyle bu konuda farkındalık oluşturmak için çalışmalarımıza başlamış bulunmaktayız. Günümüzde ticari faaliyetler ve turizm nedeniyle artan hareketlilik, bu virusun başka ülkelere yayılması riskini artırmaktadır. Bu nedenle WHO tüm ülkelerde tedbir alınması konusunda uyarmaktadır. Hayvanlar için etkinliği kanıtlanmış Corona virüs aşıları bulunmakla birlikte, insanlar için etkinliği kanıtlanmış bir aşı henüz yoktur.

Her yıl 2.7 milyon insan zoonotik hastalıklardan ölüyor. Hayvan hastalıkları tarihte büyük felaketlere yol açmıştır. Dünyadaki en önemli felaketler, salgın hayvan hastalıkları ve zoonoz hastalıklar nedeniyle yaşanmıştır. 17.yy da AB ülkelerinin yaşadığı insanlardaki veba salgını neredeyse AB ülkelerini haritadan silecekti. 18. yy da yaşanan Sığır Vebası salgını, tarım ve ekonomiyi çalışmaz hale getirmiştir.

İnsanların sağlıklı olması için önce hayvanların sağlıklı olması gerekmektedir. Dünyada biyoterörizm amacıyla kullanılan hastalık etkenlerinin %70'ten fazlası hayvansal kökenlidir.

Son yıllarda ortaya çıkan zoonotik hastalıkların insan, hayvan ve çevre sağlığı ile uluslararası ticaret ve ekonomi üzerine oluşturduğu global etkilere bağlı olarak ABD ve AB'deki girişimler sonucunda "Tek Sağlık" (OneHealth) gündeme gelmiştir. Tek Sağlık yaklaşımı; insan, hayvan ve çevrenin optimal sağlığı ile yerel, ülkesel ve global olarak çalışan değişik disiplinlerin işbirliği faaliyetleri olarak önem kazanmış ve bunun sonucu olarak Amerikan Veteriner Hekimleri Birliği ile Amerikan Tabipleri Birliği arasında 2007 yılında tek sağlık konsepti kabul edilmiş, Avrupa Veteriner Hekimleri Federasyonu tarafından da benimsenmiştir. Türkiye?de de Veteriner Hekimlik ve Tıp Hekimliği eğitim programlarının etkileşimli ve uyumlandırma ilkeleriyle düzenlenmesi önem taşımaktadır.

(Ankara Sağlık Meslek Örgütleri Platformu)

Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası

Ankara Tabip Odası

Ankara Dişhekimleri Odası

Ankara Eczacı Odası