Bir hafta içerisinde hekimlerin ve sağlık emekçilerinin hayatına kast eden üç şiddet vakası yaşandı!
10 Eylül 2023: Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi'nde güvenlik görevlisi ile hastaneye gelen kişiler arasında çıkan tartışmada kalp krizi geçiren güvenlik görevlisi yoğun bakıma kaldırıldı.
13 Eylül 2023: Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli Genel Cerrahi Uzmanı meslektaşımıza hasta yakını tarafından silahlı saldırıda bulunuldu.
14 Eylül 2023: Hatay Defne Devlet Hastanesi'nde görevli 11 haftalık hamile Dermatoloji Uzmanı meslektaşımız, sırası gelmeden muayene olmak isteyen hastanın saldırısına uğradı.
Kimi durumlarda cinayete teşebbüse varan, kimi durumlarda cinayetle sonuçlanan şiddet karşısında, başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere idareciler seyirci kalmaya devam ediyor.
Hekimlere ve sağlık emekçilerine yönelik şiddet, hem yöneticiler hem de iktidara yakın medya organları tarafından basit bir “husumet” gibi resmedilmek istense de, yapısal bir krize dönüşmüştür. Sağlık Bakanlığı tarafından cevaplanan soru önergelerine göre geçtiğimiz yıl sonu itibariyle Beyaz Kod sistemi kurulduğundan bu yana sağlık kurumlarında Beyaz Kod bildirim sayısı 101 bini geçti!
1) Sağlıkta şiddetin ivme kazanmasına yol açan en önemli neden, Sağlıkta Dönüşüm Projesinin hastayı müşteri, hastaneleri AVM gibi gören piyasa mantığıdır. 2021 yılı itibariyle birinci, ikinci, üçüncü basamaklarda 675 milyonu geçen kışkırtılmış sağlık talebi şiddete davetiye çıkarmaktadır. Hastane ve hekime başvuru sayılarının artışı sistemi kilitleyerek muayene sürelerini 5 dakikaya çekmekte, kimi branşlarda randevu krizine yol açmaktadır. Tedavi olamayan veya kendisiyle yeterince ilgilenilmediğini düşünen yurttaşlarımız sisteme yönelik öfkesini en yakınındaki sağlık çalışanlarına yansıtmaktadır.
2) Acil servislerde alarm zilleri çalmaktadır. Yılda yaklaşık 150 milyonun üzerinde acil servislere başvuru olmaktadır. OECD ortalamasının çok üzerinde seyreden bu durum acil servislerde şiddete yol açmaktadır. Acil Servislerde Şiddeti Önleme Raporu’na göre, acil tıp uzmanlarının hemen hemen tamamı meslek yaşantıları boyunca en az bir kez şiddete maruz kalmıştır.
3) Siyasetçilerin, medyada görünür simaların ve sosyal medya fenomenlerinin sağlıkta şiddeti olumlu gösteren konuşmaları ile basın kuruluşlarının sağlıkta şiddet haberlerini verme şekli, şiddet ikliminin yükselmesinde önemli bir faktördür. Hekimlerin ve sağlık çalışanlarının sağlık sistemindeki aksaklıkların failleri olarak resmedilmesi ve şiddetin olağan bir tepki olarak sunulması, yeni şiddet vakaları için meşruiyet zemini hazırlamaktadır.
4) Cezasızlık kültürünün yaygınlaşması şiddeti kaçınılmazlaştıran bir diğer faktördür. Pek çok saldırganın mahkemeler tarafından serbest bırakılması veya çok düşük para cezalarına çarptırılması, başka saldırganları cesaretlendirmektedir.
Sağlıkta şiddetin önlenmesi için izlenecek temel adımlar bellidir:
1) Türk Tabipleri Birliği tarafından taslağı hazırlanan Şiddet Yasa’nın hayata geçirilmesi
2) Sağlıkta Dönüşüm Projesi’nin sona erdirilmesi ve toplum sağlığını önceleyen kamucu planlı eşit bir modelin uygulanması
3) Sağlığın siyasi popülizmin bir nesnesi olmaktan çıkarılması ve sağlık okur-yazarlığı eğitiminin verilmesi
Görevimizi yerine getirirken her an şiddete uğrar mıyız korkusuyla yaşamak istemiyoruz
Yaşamak ve yaşatmak istiyoruz!
Ankara Tabip Odası
