Ankara Tabip Odası ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Ankara’da yaşanan asbest tehlikesine ilişkin basın toplantısı düzenledi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin 25 Şubat tarihinde Havagazı Fabrikası’nı yıkma girişimiyle başlayan süreci değerlendiren yöneticiler, bundan sonra yapılması gerekenlere ve halkın merak ettiği konulara açıklık getirdiler.
Ankara Tabip Odası’nda 6 Mart Pazartesi günü yapılan açıklamaya Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Vedat Bulut, Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan ve Şube Genel Sekreteri Namık Kemal Kaya katıldı.
ATO Başkanı Dr. Vedat Bulut yıkım esnasında özellikle yıkımda çalışan işçiler, bu alana yakın oturan mahalle sakinleri ve çevrede işyeri bulunan esnaf için önlem alınması gerektiğini ama maalesef alınmadığını belirtti. Diğer bir risk alanının da hafriyatlı kamyonun geçtiği güzergah olduğuna dikkat çeken Dr. Bulut Asbestli atıkların İzmit’te bulunan İZAYDAŞ bertaraf tesislerine götürüleceğinin öğrenildiğini sözlerine ekledi.
Dr. Vedat Bulut, yıkım esnasında hem alanda çalışan işçiler hem de çevre sakinleri için alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
Yıkım alanının çevresi güvenlik/uyarı levhaları ve güvenlik şeriti ile çevrilmelidir.
Çevrede yaşayan sakinler ve çalışanlar böylece tehlikenin farkında olmalılar.
İşçilerde kişisel ‘Uygun solunum sistemi koruyucusu ve diğer kişisel koruyucu donanım’’ kullanmalıdır.
İnşaat alanının yanında ‘’Arındırma Kabini’’ bulundurulmalıdır. Tulum arındırma kabinlerinde atılır, duş alınır ve/ veya ıslak temizlendikten sonra, temiz kıyafetle yemekhaneye gidilir vb. dışarıya çıkılır.
Alanda sulama yapılmalıdır.
Alanda oksijen tüpleri de kullanılacağından ‘’Yangın Tüpleri’’ olmalı, yangın tüplerinin yerleri girişteki bir haritada görülmelidir. Uyarı levhaları olarak yerleri belirli olmalıdır.
Alan karantina altına alınmalıdır. Sabit ve kalın brandalarla örtülmeli, ıslatılarak sızdırmazlığı artırılmalıdır.
Asbestle çalışma alanında ilgili yönetmeliğin 8. Md. uyarınca mesleki eğitim veya kurs belgesi almış bir uzman olmalıdır. (Asbest söküm uzmanı)
İşçilerin ‘’Asbest söküm çalışanı’’ belgeleri, sağlık kontrolleri (mutlaka solunum testi yapılmış, akciğer filmleri çekilmiş, doktor tarafından yüksekte çalışabilir ibaresi olan raporlar), tetanoz aşıları, SGK girişleri kontrolleri, yüksekte çalışma eğitimleri, iş güvenlik eğitimleri, günlük tekrar eğitim kayıtları, zimmet formları olmalıdır.
Hareketli ekipman kullananlarda mutlaka sertifika gerekmektedir. (forklift, vinç vb.) Bunların hepsi dosyalarında olmalıdır.
Risk analizi yapılmış olmalıdır. Konu mühim olduğundan ‘’asbest risk analizi’’ ayrıca yapılır, dosyalarında olmalıdır. Risk analizinde tüm kişisel ve çevresel tehlikeler belirlenmiş olmalıdır.
Bölgede acil olarak asbest liflerinin yoğunluğunun akredite olan laboratuvarlar tarafından ölçümlenmesi gerektiğine dikkat çeken Dr. Vedat Bulut “Hafriyat döküm alanı da dahil olmak üzere toprak ve su bulaşmaları incelenmelidir” diye konuştu.
Asbestli Atıklar Nasıl Yok Edilmelidir?
Asbestli atıkların yok edilmesiyle ilgili Mersin ATAŞ rafinerisinde söküm ve bertaraf işlerinde danışmanlık ve denetim hizmetleri yürüten kamu kuruluşu TÜBİTAK MAM Endüstriyel Hizmetler Birimi’ni işaret eden Dr. Bulut “Bu kamu kurumu, bu alanda yetkin, donanımlı ve tecrübe sahibidir. Bu gayrısıhhi yıkım işleminin sorumlularının bilim dünyasından ve konunun uzmanlarından bilabedel yararlanmak olanağı varken, çatışmayı seçmeleri akılcı değildir” diye konuştu.
Halktan Gelen Sorulara Yanıtlar
Dr. Vedat Bulut, Ankara halkından Ankara Tabip Odası’na gelen soruları da cevapladı.
Riskin yıkım esnasındaki kadar yüksek olmadığını belirten Dr. Vedat Bulut, Havagazı Fabrikası civarında yaşayan çocukların Ffp3 maske takmasının uygun olabileceğini dile getirdi.
Kişinin Asbestli hava soluyup solumadığını anlayamayacağını ifade eden Dr. Vedat Bulut “Asbestin vücut üzerinde etkisinin en erken 3-5 yıl içinde solunum sıkıntılarıyla, yaklaşık 20 yıl sonra da kanser olarak ortaya çıktığını belirtti.
Binanın asbest içermeyen bölümlerinin yıkıldığına dair açıklamaları doğru bulmadığını ifade eden Dr. Vedat Bulut “Havagazı yerleşkesi asbestli bir hafriyat alanı durumunda, dolayısıyla asbest her yere bulaştı. Bunun en doğru yöntemi laboratuvar ölçümlerinin yapılarak kamuoyuyla bir an önce paylaşılması” diye konuştu.
Tezcan Karakuş Candan “Keşke Korunup Müze Yapılsaydı”
Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan yaşanan süreci değerlendirerek aslında Havagazı yerleşkesinin sanayii arkeolojisi olarak korunup müze yapılması gerektiğini belirtti.
Binanın asbestli olduğuna ve yıkılmak istendiğine dair ilk açıklamayı Ankara Tabip Odası ile birlikte 15 Şubat’ta yaptıklarını belirten Candan “22 Şubat’ta suç duyurusunda bulunduk, 24 Şubat’ta da ilgili tüm kurumlara yazı yazdık ama maalesef 25 Şubat günü yıkım başladı” diye konuştu. Ankara Tabip Odası ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin, acilen yıkımın durdurulması için yürütmeyi durdurma istemiyle Ankara İdare Mahkemesi'ne başvurması üzerine 1 Mart Çarşamba günü yıkımın durdurulduğunu belirten Candan “27 Şubat günü yaptırdığımız ölçümlere göre dört noktada Asbest çıktı, yargı da halk sağlığı tehdidini görerek yıkımı durdurdu” dedi.
Acilen Karantina
Binanın etrafındaki brandaların yeterli olmadığını belirten Candan “ Binanın tamamen hava almayacak şekilde karantinaya alınması ve asbestin yönetmelikte belirlenen usullere göre temizlenmesi gerekiyor” diye konuştu. Binanın içindeki hava ölçüm raporlarının da acilen açıklanmasını talep eden Candan “Biz meslek odaları olarak vicdanlı bir şekilde halka uyarıda bulunduk. Yöneticilerin bilimsel rapor sunmaması halkta infiale neden oldu, bu sebeple acilen bilimsel verilerle açıklama yapmaları lazım” dedi.
Meslek odalarının yöneticileri, 7 Mart Salı günü Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye Yerleşkesi’nde yapılacak olan “Kentsel Dönüşüm ve Asbest Tehlikesi” sempozyumuna katılımın değerli olduğunu belirterek konunun Türk Toraks Derneği öncülüğünde uluslararası tanınmışlığı olan uzmanlar tarafından masaya yatırılacağını ifade etti.
